حمله هیات ایرانی به گزارش دبیرکل سازمان ملل یک روز پیش از صدور قطعنامه - فرار از پاسخگویی تا دقیقه ۹۰

کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران - ساعاتی قبل، هیات نمایندگی ایران در شورای حقوق بشر پاسخ دولت ایران را به گزارش دبیرکل سازمان ملل که هفته پیش به صورت غیررسمی و امروز به صورت رسمی ارائه شده بود با عباراتی شعاری وبدون اشاره به مواردی که در این گزارش ذکر شده بود به صورت کلی در پنج دقیقه ارائه کرد. به گفته یکی از دیپلمات هایی که کشورمطبوعش قراراست فردا رای مثبت به قطعنامه بدهد دفاع ایران عملا نشان دهنده آن بود که مقامات تهران عملا هیچ اراده ای برای پاسخگویی و مسوولیت پذیری ندارند.

علی بحرینی دیپلمات ایرانی که پاسخ دولتی را خواند کمتر در شورای حقوق بشر شناخته شده است. او بیانیه ای را خواند که بسیاری از دیپلمات ها وسازمان های غیردولتی حاضر در محل اجلاس آن را ضعیف، فاقدساختار، شعاری و بی توجه به مواردی اصولی مطرح شده در گزارش دبیر کل سازمان ملل خواندند. عضو یکی از سازمان های غیردولتی بین المللی فعال در جریان تصویب قطعنامه گفت: « هیات دولتی ایران بیش از یک هفته وقت داشت که روی پاسخ خود کار کند و پاسخی مستند ارائه کند اما چنین جوابی می توانست حتی پیش از دیدن گزارش دبیر کل نوشته شده باشد.»

به نظر می رسید که پاسخ هیات ایرانی از متنی فارسی به انگلیسی ترجمه شده باشد چرا که برخی از کلمات به کار برده شده در آن عملا با ادبیات حقوقی و سیاسی متداول در جریان اجلاسی از این دست فاصله بسیار داشت و علاوه بر آن از روانی و انسجام متحوایی نیز برخوردار نبود.

علی بحرینی درفرصتی که دراختیار داشت گفت: «جمهوری اسلامی ایران براین نکته تاکید می کند که تصویب قطعنامه ۶۵/۲۲۶ نتیجه انگیزه های سیاسی برخی کشورهاست و کشورهای زیادی به آن رای منفی دادند. ما معتقدیم که تصویب قطعنامه سوم مخدوش سازی تاسف بار سیستم حقوق بشر سازمان ملل است و محتوای آن غیرقابل توجیه و غیرموجه است. برخلاف مخالفت قوی با قطعنامه ما آمادگی خود را برای فرآهم کردن همه اطلاعات لازم به دفتر کمیساریای عالی برای گزارشی بی طرفانه هستیم.» وی همچنین گفت ما معتقدیم که گزارش دبیرکل انعکاس صادقانه از وضعیت واقعی حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران نیست.

نماینده ایران اطلاعات مطرح شده در گزارش دبیر کل سازمان ملل را ضعیف و محتوای آن را گمره کننده خواند. او همچنین گفت که گزارش دبیر کل از فقدان توازن و بی طرفی رنج می برد و اطلاعات آن از مجموعه گزیده شده ای به دفتر کمیسیاری عالی حقوق بشر ارسال شده است.

علی بحرینی در حالی از صداقت در گزارش دبیرکل و نیز صحت اطلاعات آن سخن گفت که در یکی از بندهای گزارش دبیر کل وی از اینکه طرف ایرانی در یکی از ملاقات ها با کارمندان کمیساریای عالی حقوق بشر ۶۰ اعدام پنهانی در مشهد را مورد تایید قرار داده اند پرده برداشته شده بود. هیچ کدام از نمایندگان هیات ایرانی در طی مدت چهار هفته اجلاس حاضر نبودند در خصوص موارد مطرح شده در گزارش دبیر کل صحبت کنند. گزارش یاد شده به تفصیل بازداشت ها واعدام های خودسرانه، محدودیت های آزادی بیان واجتماعات و تبعیض جنسیتی و قومی و مذهبی را با جزییات مطرح می سازد.

یکی از دیپلمات های حاضر در محل اجلاس به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت که پاسخ دولت ایران کاملا غیرمتناسب با وضعیت کشوری بود که قراراست فردا در جلوی دوربین ها و چشم های میلیون ها نفر بار دیگر شاهد یک قطعنامه علیه وضعیت حقوق بشر در کشورش باشد. به گفته دیپلمات یاد شده هیات دیپلماتیک ایران در طی چهار هفته حضور در اجلاس کمتر در انظار حاضر شده و حتی در هنگام جلسات رسمی برخی از اعضای آن که باید پشت میز ایران بنشینند در جاهای مختلف سالن پرسه می زنند.

نماینده ایران در بخشی دیگری از پاسخ دولت به گزارش دبیر کل گفت: « جمهوری اسلامی همواره تعهدصادقانه خودش را در خصوص ترویج حقوق بشر ابراز داشته است. جمهوری اسلامی ایران به جد مصمم است که توانایی ها وظرفیت های بالقوه خود را به حداکثر برساند تا به بیشترین دستاورد در زمینه حقوق بشر بر اساس قانون اساسی و تعهد به ابزارهای بین المللی حقوق بشر برسد. دولت جمهوری اسلامی ایران عمیقا در جهت تشخیص حقوق مردم کار کرده تا جامعه شکوفایی براساس عدالت و برابری و آزادی های مشروع و همکاری و توسعه اقتصادی واجتماعی ایجاد کند.»

کلی گویی نمایندگان هیات ایرانی و اینکه در پاسخ یاد شده حتی یک مورد به صورت مشخص به چالش کشیده نشد ویا اینکه در چه مواردی آنچه که نماینده ایرانی آن را جانبدارانه و غیرمنصفانه خواند در گزارش بوده است. نکته جالب توجه آنکه بر خلاف روزهای گذشته هنگام قرائت جوابیه غیراز علی بحرینی همه اعضا به جای نشستن در کنار وی در کنار سالن راه می رفتند. گفته می شود که این اجلاس می تواند پایان کار برخی از دیپلمات هایی باشد که در طی ماه های گذشته برای جلوگیری از تصویب قطعنامه تلاش کرده اند اما راه به جایی نبردند.

علی بحرینی همچنین در خصوص انتظارات هیات از گزارش دبیر کل گفت که مردم ودولت ایران دستاوردهای زیادی در حوزه های مختلف زندگی طی سالهای گذشته داشته اند و هیات دولتی انتظار داشته است که بخشی از این دستاوردها درگزارش دبیر کل منعکس شود. وی همچنین گفت خود-نظارتی یکی از اصول کلی سیستم حکومتداری ایرانی است: « جمهوری اسلامی ایران متعلق به مردم است و پاسخگوی خواست انهاست بر همین اساس مکانیزم های نظارتی مختلفی تعبیه شده که عملکرد صحیح دولت و بخش قضایی را تضمین کند…» وی همچنین به تصویب قانون شهروندی در سال ۲۰۰۴ اشاره کرد و اینکه براساس آن در هر استان دفاتری برای نظارت بر نحوه عمل به قانون تعبیه شده است.

یکی از دیپلمات های عضو شورا به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت که سخنان نماینده ایران به گونه ای است که انگار کشوری که دبیرکل سازمان ملل از آن گزارش کرده کشور دیگری غیر از ایران است. در واقع علی بحرینی توضیح نداد که چگونه با وجود مکانییزم های نظارتی مختلفی که از آن سخن می گفت صدها مورد نقض حقوق بشر مطرح شده در گزارش دبیر کل همچنان وجود دارد و چنین دفاتری عملا نه تنها تضمینی برای رعایت حقوق شهروندنی نبوده اند بلکه طی دو سال گذشته بر حجم و ابعاد نقض حقوق بشر در کشور افزوده شده است.

جلسه شورای حقوق بشر فردا با تصویب قطعنامه ای که به موجب آن گزارشگر ویژه برای ایران تعیین می شود ادامه خواهد یافت.