بررسی حضور سرمربیان مرد در تیمهای ملی زنان، شیرزنان

شبنم شکوریان

شاید اگر 10 سال پیش نوسترا داموس (پیشگوی معروف) هم می گفت در آینده ای نزدیک زنان ورزشکار ایرانی می توانند، در کنار مربیان مرد تمرین کنند، هیچکس نمی توانست با وجود سختگیری های موجود چنین ادعایی را باور کند. اما این روزها با وجود مشکلات زیادی که بسیاری از زنان ورزشکار با ان مواجه هستند، در برخی از رشته ها اجازه داده شده تا مربی مرد در تیم ملی حضور پیدا کند. نخستین باربحث حضورمربی مرد در کنار ورزشکار زن، زمانی مطرح شد که زنان وارد مسابقات اتومبیلرانی شدند تا در کنار مردان در یک مسابقه مختلط شرکت کنند. اما در آن زمان این بحث به جایی نرسید و تلاش زنان برای تمرین با مربی مرد، بی نتیجه ماند. چرا که مسئولان بلند پایه ورزش کشور، در آن زمان معتقد بودند تمرین مربی مرد با زنان ورزشکار ازنظر شرعی مشکل دارد. لاله صدیق (قهرمان اتومبیلرانی) دراین ارتباط خاطره جالبی دارد: روزی که من به فدراسیون رفتم و گفتم می خواهم با مربی مرد تمرین کنم را هیچ وقت فراموش نمی کنم. مسئولان فدراسیون به شدت با این کار مخالفت کردند و گفتند امکان ندارد اجازه دهند این کار را انجام دهم.

من توضیح دادم که ما در دو ماشین جداگانه تمرین می کنیم و مربی مرد با ماشین جدا پشت سر ماشین من حرکت می کند. به این ترتیب هیچ ارتباطی با هم نداریم. گفتند حتی این کار هم از نظر شرعی مشکل دارد و نمی توانیم اجازه دهیم. من هم رفتم قم پیش یکی ازمراجع گفتم اگر اینطور است پس در اتوبان ها و خیابان ها هم زنان و مردانی که درماشین های جداگانه پشت هم حرکت می کنند، مشکل شرعی دارند. ایشان لطف کردند نامه ای نوشتند خطاب به مسئولان فدراسیون که تمرین با مربی مرد در دو ماشین جداگانه و درشرایطی که شئونات اسلامی حفظ شود بلامانع است! حالا سالها از روزی که گفته می شد مربیان مرد حق تمرین دادن ملی پوشان زن را ندارند، می گذرد.

مربیان مرد باتجربه ترند
در میان ورزشکاران زن، دوومیدانی کاران جز معدود ورزشکارانی هستند که خیلی زود اجازه تمرین با مربیان مرد را پیدا کردند و همین به اعتقاد بسیاری، عامل پیشرفت زنان دوومیدانی کار ایران در عرصه های بین المللی است. لیلا ابراهیمی قهرمان دوومیدانی که تجربه کار با مربی مرد را دارد، در این باره به شیرزنان می گوید: "درحال حاضر بیشتر دونده های دختر با مربی مرد کار می کنند. سه چهار سال قبل از این که انجمن های ورزشی بانوان با فدراسیون ادغام شود، چند نفر از خانم ها مربی مرد داشتند اما بعد از ادغام اکثراً با مربی مرد کار می کنند. فکر می کنم دیگر کسی نباشد که مربی زن داشته باشد. دوو میدانی، ورزشی گروهی است و یک مربی مرد پنج- شش شاگرد دارد که یکی دو نفرشان هم دختر هستند."

گاهی حتی اجازه نمی دهند ما سرتمرین پسرها برویم
او حتی معتقد است تمرین کردن با دونده های مرد توانسته کمک زیادی به پیشرفت دونده های زن کند: "اگر با مردها ندوم، هیچ وقت پیشرفت نمی کنم. خوب نیست بگویم، رقیب ندارم اما در بین دخترها کسی نیست که بشود با او رقابت کرد. پسرها خیلی قوی تر هستند. برای این که پیشرفت کنم، باید با آنها بدوم. فیزیک بدنی پسرها فرق می کند. شاید یک دونده تازه کار پسر از من که رکورددار چند رشته هستم، خیلی قوی تر باشد."

اما انگار وضعیت شهرستانی ها با تهرانی ها فرق می کند و باز هم میان ورزشکاران تهرانی و شهرستانی تبعیض قائل شده اند. ابراهیمی در این ارتباط می گوید: "شهرستانی ها هنوز با مربی زن کار می کنند." او با تاکید بر اینکه مربیان مرد تجربه بیشتری دارند، می گوید: "مربیان مرد بیشتر به مسابقات خارجی رفته اند و تجربه بیشتری دارند. آقای فیروزی خیلی مسابقه دیده و تجربه بیشتری دارد. قهرمانان بزرگ را دیده، نحوه تمرینانشان و ... خانمها را جایی نمی برند. به خاطر همین هم تجربه چندانی ندارند."

البته او اینطور گفته هایش را تصحیح می کند: "در ایران این طوری است که همه فکر می کنند مربی مرد خیلی بهتر از مربی زن است. همیشه این طور نیست. مربیان زنی هم داریم که خیلی بهتر از مردان کار می کنند."

شمشیربازان زن را نیز می توان جزو ورزشکاران خوشبخت محسوب کرد که اجازه پیدا کرده اند با یکی از بهترین مربیان مرد جهان تمرین کنند. آناتولی پطروسیان (مربی اهل ارمنستان) از نخستین مربیان شمشیربازی بود که به ایران آمد و با دختران شمشیرباز ایرانی تمرین کرد. این مربی، ۴۰ سال سابقه مربیگری دارد و با وجود بالا رفتن سن هنوز هم از مربیان سطح بالای جهانی به شمار می آید.

یکی از مسئولان فدراسیون در این ارتباط به شیرزنان می گوید: "شاید پوششی که شمشیربازان دارند، موجب شده که هیچگاه حساسیت خاصی برای زنانی که در این رشته فعالیت می کنند، وجود نداشته باشد. به همین دلیل است که آنها توانسته اند با یکی از بهترین مربیان مرد تمرین کنند و این شانس بزرگی است که نصیب همه رشته ها نمی شود.

البته به جز شمشیربازان و دونده ها، گلفرها هم این امکان را پیدا کرده اند که در کنار مربیان مرد تمرین کنند. فیروزه محمدزمانی، قهرمان گلف با تاکید بر اینکه مربیان مرد از تجربه بالاتری برخوردارند، می گوید: وقتی سابقه ورزش کردن مردان بیشتر از زنان است و انها امکان حضور در مسابقات برون مرزی را بیشتر از ما داشته اند، مشخص است که تجربه شان هم برای تدریس بیشتر از ما خواهد بود و بهتر می توانند به زنان کمک کنند.

کاش می شد با مردان تمرین کنیم
اما در این میان هنوز تعداد تیم هایی که اجازه تمرین با مربی مرد را پیدا نکرده اند، بیش از تیم هایی است که می توانند. تکواندوکاران که در سال جاری بهترین نتایج را کسب کرده اند و حتی در میان آنها خوش جمال توانسته جواز حضور در المپیک را هم کسب کند، هنوز نتوانسته اند اجازه تمرین با مربی مرد را بگیرند. مهروزساعی که چند وقتی است از تیم ملی دور است، در ارتباط با دلایل افت و شرایط تمرین می گوید: "اگر می گذاشتند که ما با مردان تمرین کنیم، از این هم بهتر می شدیم. همچنان ورود آقایان به بخش زنان ممنوع است و نمی گذارند ما با انها تمرین کنیم در حالیکه مردان از قدرت بیشتری برخوردارند و تمرین با آنها، می تواند به ما کمک کند که قوی تر شویم. من خیلی از وقت ها باهادی(ساعی)تمرین می کنم وسعی می کنم که قدرتم را افزایش دهم. حسرت به دل مانده ام که بگذارند من با هادی تمرین کنم. اگر می گذاشتند از روز اول، من با هادی تمرین کنم به طور حتم، پیشرقت زیادی می کردم.

شاید یک دونده تازه کار پسر از من که رکورددار چند رشته هستم، خیلی قوی تر باشد
والیبالیست ها و بسکتبالی ها هم مشکل مشابهی دارند و با وجود آنکه آنها هم جواز حضور در مسابقات برون مرزی را پیداکرده اند، هنوز اجازه ندارند با مربیان مرد تمرین کنند. هرچند گفته می شود که داورزنی (رئیس فدراسیون والیبال) در یکی از جلسات داخلی فدراسیون این نوید را داده که برای تیم زنان، به دنبال مربی مرد باشند اما شایعات مربوط به برکناری او از سمت ریاست فدراسیون، فعلا همه وعده ها را درهاله ای از ابهام فرو برده است.

فوتبال شاید شاخص ترین ورزشی است که می توان به جرات گفت بهترین مربیان ان، مردان هستند. اما تیم ملی زنان نمی تواند از حضور مربیان مرد استفاده کند و در این میان تنها کمک مربی مرد تیم ایران (لطفی) هم در خلال یکی از مسابقات از تیم اخراج شد. با امدن کفاشیان به فدراسیون فوتبال و دخالت مستقیم سازمان در انتخاب سرمربی های تیم ملی هم گفته می شود، حضور مربی مرد در تیم ملی زنان فعلا منتفی است.

در این میان برخی رشته های مهجور وضعشان وخیم تر ازسایر رشته هاست. به طور مثال اسکواش بازان که علاوه برمشکل تمرین با مربیان مرد، مشکل حضور در تمرینات و مسابقات آقایان را هم دارند. سحرصارمی (تنها اسکواش باز دختری که اجازه حضور در مسابقات بین المللی را پیدا کرده) در این ارتباط می گوید: "اوایل که اسکواش به ایران امده بود به یک مربی پاکستانی اجازه دادند بیاید و به دخترها تمرین دهد. البته فقط در جزیره کیش نه در تهران! اما بعد از مدتی آنقدر اعتراض ها بالا گرفت که گفتند تمرین مربیان مرد با دخترها اشکال دارد و حالا وضع بدتر هم شده و گاهی حتی اجازه نمی دهند ما سرتمرین پسرها برویم!"

بیلیاردبازها هم حال و روز مشابهی دارند. سمیرا شیرزاد (بیلیارد باز) در این باره می گوید: واقعا مسخره است دربسیاری از باشگاهها می گویند اگر دخترها با پسرها تمرین کنند، درباشگاه بسته می شود. در حالیکه هیچ عمل خلاف شرعی در باشگاه بیلیارد نمی تواند اتفاق بیفتد!