يورش نظاميان به حوزه فرهنگ، کانون نخبگان فرهنگی سپاه تشکيل می شود، محمدرضا يزدان پناه، روز

mryazdan(at)hotmail.com

در شرايطی که فرماندهان و مقامات ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی "مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن" را مهمترين وظيفه اين نهاد در دهه پيش رو عنوان می کنند، معاون فرهنگی و تبليغات سپاه پاسداران از راه اندازی "کانون نخبگان فرهنگی سپاه" در محلی "نزديک دانشگاه تهران" خبر داد.

سردار محمدعلی آسودی گفت: "برای ارتباط با نسل جوان و بهره‌گيری از توانمندی‌های پاسداران اهل قلم محلی برای تبادل افکارعلمی صاحبان قلم نياز داشتيم که به زودی اين کانون نخبگان با توافقاتی که با فرمانده کل سپاه صورت گرفته در نزديکی دانشگاه تهران که محيطی علمی است، راه اندازی خواهد شد."

کانون نخبگان فرهنگی سپاه زير نظر مديريت نخبگان فرهنگی در معاونت فرهنگی و تبليغات اين نيرو تشکيل شده است.

پيش از اين سايت گرداب که زير نظر مرکز بررسی جرايم سازمان يافته وابسته به سپاه پاسداران فعاليت می کند، نوشته بود که نقش سپاه در آستانه ورود به دهه چهارم عمر جمهوری اسلامی از هر دوره ديگری "مهم تر، حساس تر و با ارزش تر" است.

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

اين سايت دليل اين اهميت را "ضرورت توجه و مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن" عنوان و اضافه کرده بود: "با گسترش روز افزون نفوذ اينترنت و نا امن شدن فضای مجازی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که وظيفه اصلی آن حفظ کيان نظام جمهوری اسلامی است به ايفای جدی نقش خود يعنی ايستادگی و مقابله با اين ناتوی فرهنگی پرداخته است."

سايت گرداب نوشته بود: "اين نهاد مقدس و انقلابی، از سال گذشته برخورد با «براندازان نرم» را در دستورکار خود قرار داده است، نخستين فعاليت اجرايی سپاه در اين باره، انهدام باند فساد اينترنتی يا همان شبکه مضلّين بود. اين ايستادگی، به حق، دستاوردی مهم در زمينه مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن که امروزه به صورت آشکارا جبهه نبرد را از فاز نظامی به فاز فرهنگی کشانده است به حساب می آيد."

همزمان با سردار آسودی، حجت الاسلام علی سعيدی، نماينده ولی فقيه در سپاه با تاکيد بر ضرورت ورود اين نيروی نظامی به حوزه فرهنگ گفت: "پاسداران انقلاب اسلامی که جزء پيشگامان عرصه جهاد هستند، هيچ گاه از جهاد فارغ نمی‌شوند و امروز با قلم و بيان خود بايد از آرمان‌های انقلاب اسلامی دفاع کنند."

سعيدی که در مراسم تجليل از پاسداران اهل قلم سخن می گفت، خواستار مورد توجه قرار گرفتن نياز مخاطب در مطبوعات و رمان‌ها و کتاب‌های علمی توسط "نويسندگان سپاهی" شد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طبق اصل ۱۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی، وظيفه حراست از دستاوردهای انقلاب اسلامی را بر عهده دارد.

سپاه؛ از جنگ تا فرهنگ

به دنبال پايان جنگ هشت ساله ايران و عراق و همزمان با دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، سپاه وارد فعاليت های عظيم اقتصادی شد. اين نقش به مرور زمان تقويت شد تا اينکه با روی کار آمدن دولت نخست محمود احمدی نژاد در سال ۸۴ بخش اعظمی از قراردادها و پروژه های بزرگ نفتی، اقتصادی و سازندگی کشور به شرکت های تابعه يا نزديک به سپاه پاسداران، مانند قرارگاه سازندگی خاتم الانبيا، واگذار شد.

اما سپاه پاسداران اکنون علاوه بر حوزه های اقتصاد و صنعت، وارد بسياری از حوزه های ديگر مانند ورزش و به طور خاص فوتبال نيز شده است.حالا، آنگونه که مقامات رسمی سپاه می گويند نوبت به ورود سازمان يافته اين نيروی نظامی به حوزه فرهنگ است. پيش از اين بسياری از نيروهای رسمی يا نزديک به سپاه به عنوان شاعر، سينماگر، نويسنده و مانند اين وارد حوزه فرهنگ ايران شده اند که در ميان آنها می توان از جمال شورجه، جواد شمقدری، مسعود ده نمکی، ابوالقاسم طالبی و... نام برد.

اما شايد بتوان نقطه اوج ورود نيروهای سپاه به حوزه فرهنگ را در به عهده گرفتن پست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت نهم توسط محمد حسين صفار هرندی دانست.

صفار هرندی از اعضای رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۷۲ به عنوان مامور به خدمت به روزنامه کيهان رفت و همراه با حسين شريعتمداری، مسئول اسبق بولتن داخلی سپاه، اداره اين روزنامه را بر عهده گرفت. وی اگرچه از روزنامه کيهان به وزارت ارشاد رفت اما پس از برکناری توسط احمدی نژاد به علت حمايت از دستور آيت الله خامنه ای درباره برکناری اسفنديار رحيم مشايی، به سپاه پاسداران بازگشت و به عنوان مشاور فرمانده کل اين نهاد مشغول به کار شد.

به گفته کارشناسان دوران وزارت صفار هرندی نقطه اوج حاکم شدن ديدگاه های محدود کننده و امنيتی بر حوزه فرهنگ و هنر بود.اکنون اما مقامات و فرماندهان ارشد سپاه معتقدند که اين نيروی شبه نظامی بايد در برابر آنچه "ناتوی فرهنگی" خوانده می شود، ايستادگی کند.

در خط مقدم جنگ

حجت الاسلام سعيدی در اين ارتباط با بيان اينکه "بخش فرهنگی با جنبه‌ درون‌سازمانی برعهده‌ سپاه است ولی جنبه‌ برون‌سازمانی فرهنگی برعهده‌ سازمان بسيج مستضعفين است" اظهار کداشته: "بسيج هم برای داخل بسيج و هم برای جامعه کارهای فرهنگی انجام می‌دهد. در حال حاضر نشريه‌ پيام انقلاب به صورت عمومی در دسترس مردم است که مواضع رسمی سپاه را اعلام می‌کند و در حقيقت ارگان رسمی سپاه است. هفته‌نامه‌ صبح صادق نيز با استقبال خوبی مواجه شده و بعضا در دسترس مردم نيز قرار گرفته است."

نماينده ولی فقيه در سپاه همچنين به چاپ کتابی درباره "استانداردهای فرد مسلمان و مومن" اشاره کرده و افزوده است: "ما معيارهای انسان مطلوب را در ۷۰۰ صفحه در قالب ۱۸۰ معيار مشخص کرده‌ايم که اين مجموعه شامل همه‌ معيارهای اعتقادی، فردی و اجتماعی لازم برگرفته از قرآن و سنت است. اين مجموعه‌ ۷۰۰ صفحه‌ای جامع در شرف چاپ است که تا دو - سه ماه ديگر به بازار عرضه خواهد شد."

وی در خصوص اين کتاب توضيح داده: "اين کتاب، کتاب اول است و در واقع کف معيارهای يک انسان مومن، متعهد و ملتزم به ولايت فقيه است. فاز دوم، تبيين معيارهای پاسدار مطلوب است که در آن علاوه بر معيارهای قرآن و سنت، نقطه‌نظرهای امام، رهبری، قانون و آيين‌نامه انضباطی نيز لحاظ شده است. فاز سوم نيز تبيين شاخص‌های اين معيارهاست که پس از فاز اول و دوم انجام خواهد شد."

سعيدی در توجيه ورود سپاه به حوزه فرهنگ هم گفته است: "جنگ سخت مرزها و سرزمين‌ها را هدف قرار می‌گيرد ولی جنگ نرم قلب‌ها و مغزها را هدف خود قرار می‌دهد. اگر کسی بتواند قلب و ذهن مردم را از ارزش‌های موجود جامعه خود پر کند، دشمن نمی‌تواند به آن نفوذ کند. بر اين اساس کار اصلی سپاه و بسيج در دوران صلح، کار فرهنگی است."

وی اضافه کرده: "دشمن از همه‌ امکانات خود برای آلوده کردن جامعه‌ ما استفاده می‌کند و سپاه نيز در خط مقدم اين جبهه با دشمن می‌جنگد. در جريان فتنه، اتاق فکر سازمان‌دهنده اين شبکه، شبکه‌ سايبر بود که سپاه در چند مرحله توانست برخورد کند. بدين ترتيب سپاه هم توانست عقبه‌ فتنه را بزند و هم توانست دست دشمن را کوتاه کند."

نماينده ولی فقيه در سپاه در پايان به تشريح ساختار اين نيروی شبه نظامی پرداخته و گفته است: "سپاه يک نهاد انقلابی است.سپاه تنها يک نهاد نظامی صرف نيست، بلکه نهادی انقلابی، اطلاعاتی، نظامی، سياسی و فرهنگی است؛ يعنی سپاه در بخش اطلاعاتی معين وزارت اطلاعات، در بخش تهاجم سخت معين ارتش، در بخش نيمه سخت معين نيروی انتظامی، در بخش فرهنگی معين دستگاه‌های فرهنگی کشور و در بخش اقتصادی و سازندگی معين دستگاه‌های سازندگی دولت است؛ بنابراين رسالت سپاه با نيروهای مسلح کلاسيک کاملا متفاوت است."

عزاداری؛ راهکار مقابله با جنگ نرم

معاون تبليغات و فرهنگ سازمانی سپاه هم در آستانه برگزاری اولين همايش نخبگان فرهنگی سپاه گفت: "هر جنگی سازوکار خود را داراست و سازوکار جنگ نرم نيز سازوکار فرهنگی است و عناصر آن هم عناصر فرهنگی و بخصوص نخبگان هستند و به تعبير مقام معظم رهبری، نخبگان فرهنگی فرماندهان و افسران اين جنگ محسوب می شوند."

وی با اشاره به گسترش وسيع نخبگان فرهنگی در سپاه و لزوم سازماندهی آنان گفت: "نخبگان فرهنگی سپاه شامل چند گروه مختلف هستند که هر کدام از اين گروهها نيز تعداد زيادی از پاسداران را در خود جای داده اند اما براساس دستورالعمل ستاد کل نيروهای مسلح درخصوص نخبگان فرهنگی، پاسداران اهل قلم، هنرمندان پاسدار و پاسداران قرآنی در سطح خوب و بالاتر مبنای کار ما در اين همايش قرارگرفته اند."

سردار آسودی افزود: "کل نخبگان فرهنگی سپاه حدود ۱۸۰۰۰نفر هستند که از مجموع آنها در زمينه نخبگان فرهنگی افراد دارای حداقل دو يا سه تاليف و در بخش نخبگان قرآنی، حافظين کل و نفرات برتر مسابقات نيروهای مسلح در همايش درنظرگرفته شده اند که حدوداً ۳۵۰ نفر را شامل می شوند."

آنچه فرماندهان سپاه از آن به عنوان "تاکيدات مقام معظم رهبری درباره فرهنگ" نام می برند، اشاره به ابراز نارضايتی ها و هشدارهای متعددی است که آيت الله خامنه ای تاکنون درباره موضوعات فرهنگی بيان کرده است.

رهبر جمهوری اسلامی در آخرين ديدار خود با وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی و کارکنان اين وزارتخانه گفته بود که: "اگر کار فرهنگی بدرستی انجام شود و بر ذهن و فکر و عاطفه افراد تأثيرگذار باشد، قطعاً برخی خلأهای احتمالی در عرصه ديپلماسی و يا ارتباطات تجاری و اقتصادی، پر خواهد شد."

آيت الله خامنه ای در تبيين فرهنگ مطلوب مورد نظر خود افزوده بود: "حضور معنوی و عاشقانه قشرهای مختلف مردم به ويژه جوانان در مراسم مذهبی اعم از جلسات قرآن، دعا، و عزاداريها، يک رويداد بزرگ در کشور است که بايد با هنرمندی و مستندسازی، به مردم دنيا نشان داده شود."

حکومت سرکوبگر نمی تواند فرهنگی باشد

ميرحسين موسوی، از رهبران جنبش سبز يکی از منقدان اصلی نگاه نظامی ـ امنيتی فعلی به فرهنگ است. او اخيرا در ديدار با جمعی از زندانيان سياسی قبل از انقلاب در توصيف فضای فرهنگی کشور اظهار داشت: "پيش از انقلاب آزادی نبود. عناوين کتاب های چاپی و کتاب های اساسی بسيار کم بود و به صورت زيرزمينی دست به دست می چرخيد. اما پس از انقلاب نمايشگاه کتاب برپا شد تا نشان داده شوداين نظام، معتقد به برخورد انديشه هاست و به واقع يک انقلاب فرهنگی شکل گرفته است. اما در همين يک مورد آنچه می خواستيم را مقايسه کنيد با اتفاقات حيرت آور نمايشگاه کتاب امسال که حتی برخی از رساله ها و کتاب های مراجع را جمع کردند. غرفه کتابهای شهيد بهشتی که خود از پايه گذاران نظام هست را حذف کردند و محدوديت مثل هميشه دامن ادبيات و کتاب های علوم انسانی را گرفت و اينها تنها علامت هايی کوچک در دوری از آرمانهای انقلاب است."

سخنان رهبر جمهوری اسلامی همچنين واکنش عطاءلله مهاجرانی، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت نخست سيد محمد خاتمی را به دنبال داشت.

مهاجرانی که در پی اختلافات گسترده با آيت الله خامنه ای بر سر سياست های فرهنگی ناچار به استعفا از سمت خود شد، طی يادداشتی با عنوان "اقتدار فرهنگی؟" نوشت: "در شگفتم از شخصيتی که می گويد اقتدار حقيقی اقتدار فرهنگی است، يک نيروی نظامی-امنيتی را بر سرنوشت انقلاب و ملت و کشور و جمهوری اسلامی و اسلام حاکم می کند. نيرويی که دستاوردش کهريزک و کوی دانشگاه و کشتن مردم در خيابان ها و زندان هاست. اين سخن که: اقتدار فرهنگی اقتدار حقيقی است. نسبتی با واقعيت جمهوری اسلامی امروز ندارد. کشوری که بيشترين تعداد نويسنده و روزنامه نگار زندانی را دارد. بيشترين روزنامه ها در اين کشور توقيف شده اند. زندان هايش لبريز از شريفترين فرزندان ملت ايران است. حکومتی که روزنامه درجه اولش روزنامه ای است که در تمام تاريخ مطبوعات يکه است، نمی تواند مدعی فرهنگ باشد. کشوری که رهبرش هميشه در حوزه فرهنگ از واژگان نظامی استفاده می کند... جبهه فرهنگی، عقبه فرهنگی... به دانشجويان می گويد: افسران جوان جنگ نرم! خط مقدم فرهنگی، تهاجم فرهنگی شبيخون فرهنگی... تمام اين واژگان نشانه های روشنی است که در کشور ما عرصه فرهنگ توسط نظامی ها و امنيتی ها فتح شده است. کشوری که ويترينش همين صدا و سيمای منحط است، نمی تواند از اقتدار فرهنگ سخن بگويد."

وی در ادامه اين يادداشت اضافه کرد: "اقتدار فرهنگی نسبت مستقيم با آزادی و احترام به خلاقيت و کرامت انسان ها دارد. کشوری که هر روزه اهل فرهنگ در آن تحقير می شوند چگونه می تواند اقتدار فرهنگی داشته باشد؟ هيچ وقت در سرزمينی که نظاميان حرف اول را زده اند، فرهنگ اقتدار پيدا نکرده است. دوران استالين، دوران حکومت نظاميان و امنيتی ها در شوروی بود. مقايسه کنيم با فرهنگ روسيه در دوران تزار ها..."

مهاجرانی در پايان يادداشت خود با انتقاد از دخالت سپاه در حوزه فرهنگ نوشت: "مخاطره عظيمی که در پيش روی ملت ايران است، اين است که اگر در، بر همين پاشنه بگردد، و سپاه حاکم بر سرنوشت کشور باشد، روزگار ديگری ولايت فقيه هم تبديل به ولايت نظاميان خواهد شد! نه تنها فرهنگ، که دين هم رنگ و بويی نظامی پيدا می کند."

اساسنامه ای برای واکسينه کردن فرهنگی

همه اينها در حالی است که به گزارش خبرگزاری کتاب ايران، اساسنامه کانون نخبگان فرهنگی سپاه در انتظار تصويب نهايی به سر می برد.به گزارش اين خبرگزاری، اساسنامه فوق بايد به تصويب مسوولان و فرماندهان ارشد سپاه مانند سردار محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران، حجت‌الاسلام علی سعيدی، نماينده ولی فقيه در سپاه و سردار حسين سلامی، جانشين فرمانده کل سپاه پاسداران برسد.

تشکيل کانون نخبگان فرهنگی سپاه در شرايطی است که اين نيروی نظامی پيش از اين هم بخش های متعددی در ارتباط با مسائل فرهنگی تاسيس کرده است که از جمله آنها می توان به "بنياد فرهنگی سپاه" اشاره کرد.

طرح اوليه تاسيس اين بنياد در سال ۸۲ ريخته شد اما آغاز به کار آن به سال ۱۳۸۶ باز می گردد. سردار علی سلطانی درباره کارکردهای بنياد فرهنگی سپاه گفته بود: "ناتو فرهنگی به دنبال توسعه اباحه گری است يعنی بی حيا گری را در جامعه ما توسعه دهد و حيا زدايی را نهادينه کند. امروز که ما ادعا می کنيم انسان ها ی فرهنگی هستيم بايد اين خطرها را رصد کنيم. در حال حاضر رسانه های بزرگ جهانی در قالب ماهواره ها و شبکه های تلويزيونی و اينترنتی و عوامل آنها در داخل، نوک پيکان هدف گيری شان بخش توسعه اباحه گری است و حيا زدايی از جامعه ماست. ما با اميد به خداوند در مجموعه خودمان در بنياد فرهنگی و مجموعه موسسات خودمان بايد اين خطرات را بشناسيم و در ابتدا خودمان را واکسينه کنيم و مصون بداريم و سپس به ابزارها و سلاح های دشمن حمله کنيم و دوم وارد خط دشمن شويم که محل توليد اباحه گری و حيا زدايی است."