قصه «آليس در سرزمين عجايب» تيم برتون - اين يک فيلم مستقل است، اعتماد

تيم برتون

قصه «آليس در سرزمين عجايب» پر از لحظه هاي کمدي، فانتزي و ماجراجويانه است. اين قصه از معدود داستان هايي است که از دوران کودکي آن را دوست داشته ام. به همين دليل تمام تلاشم را کردم تا فيلمي تماشايي و مقبول کارگرداني کنم. حوادث و اتفاق هايي که در اين قصه رخ مي دهد، به شدت غيرمعمول و عجيب و غريب است. اين حوادث بيننده خود را ديوانه و گيج مي کند. اما ماجراهايي که در هر قسمت از قصه براي آليس پيش مي آيد، خواننده کتاب و تماشاچي فيلم را مجذوب خود مي کند.

اين قصه در حال حاضر يکي از آثار کلاسيک و بسيار تحسين شده دنياي ادبيات است. هميشه اين احساس را داشته ام که ساختن فيلمي سينمايي براساس اين قصه، کار مشکلي است. فيلم هايي را که ساخته شده اند ديده ام.

بايد صادقانه بگويم آنها را خيلي دوست ندارم. فکر مي کنم هنوز فيلمي ساخته نشده که بتواند يک اقتباس خوب سينمايي از اين قصه باشد. به همين دليل، تصميم گرفتم تلاش خودم را در اين باره انجام دهم و فيلمي بسازم که بتواند برگردان سينمايي خوبي از ماجراجويي هاي آليس باشد.

خط اصلي قصه فيلم براساس کتاب کارول است. فيلم هاي قبلي که براساس قصه کتاب کارول ساخته شدند، هميشه دختر سرگرداني را به تصوير کشيده اند که در کنار يک تعداد شخصيت عجيب و غريب ديگر، دور خودش مي گردد و سرگردان است. او با دنياي دوروبر خودش برخوردي انفعالي دارد و کار زيادي انجام نمي دهد. تلاش من اين بود که آليس تحرک بيشتري در قصه فيلم داشته باشد و حضورش خيلي خنثي نباشد. اين فيلم متعلق به بزرگ ترها هم هست؛ بزرگ ترهايي که قصه «آليس در سرزمين عجايب» را سال ها قبل در دوران کودکي و نوجواني خود خوانده اند. همه ما از اين قصه خاطره خوب و دلپذيري داريم و اين قصه هنوز هم محبوب همه ماست. فکر مي کنم با اين کاري که انجام دادم، قصه گرما و حس و حال خوبي پيدا کرده و تماشاچي را بيشتر با خودش درگير مي کند.

در طول سال هاي گذشته، نسخه هاي سينمايي متعددي از اين قصه را ديده ام. ولي وقتي فيلم را مي ساختم، فقط کتاب لوئيس کارول کنار دستم بود. فيلم من يک کار مستقل است که ديدگاه مرا نسبت به اين قصه نشان مي دهد.

کاملاً طبيعي است که مخاطب اول و اصلي فيلم کودکان و نوجوانان باشند. فکر مي کنم والدين بچه ها هم از تماشاي فيلم لذت ببرند و همراه با آن به دوران کودکي و نوجواني خود برگردند.

سينماهاي اروپا فيلم جديد تيم برتون را تحريم مي کنند
آليس در سرزمين آدم هاي خسيس

افشين هدايت

دردسر از آنجايي شروع شد که خبري چندخطي از طرف کمپاني توليدکننده «آليس در سرزمين عجايب» در سايت هاي خبري مانند بمبي خطرناک منفجر شد. خبر اين بود؛ «دي وي دي جديدترين نسخه فيلم آليس در سرزمين عجايب زودتر از موعد مقرر عرضه مي شود.»

سياست انگليسي

پس از اين تصميم بود که گروه سينمايي اودئون در اعتراض به توزيع پيش از موعد نسخه دي وي دي «آليس در سرزمين عجايب»، فيلم جديد تيم برتون را در بريتانيا، ايرلند و ايتاليا بايکوت کرد. کمپاني اين تصميم را روز دوشنبه 22 فوريه پس از آن اتخاذ کرد که ديسني گفت در تصميم خود مبني بر توزيع زودهنگام نسخه هاي دي وي دي فيلم سه بعدي برتون تجديدنظر نخواهد کرد. اين استوديو قصد دارد نسخه دي وي دي «آليس در سرزمين عجايب» را 12 هفته بعد از اکران در بازار توزيع کند. اين تصميم برخلاف رويه عادي استوديوهاست که دي وي دي فيلم ها را 17 هفته پس از اکران عرضه مي کنند. اوايل اين ماه نيز چهار سينماي بزرگ در هلند اعلام کردند در اعتراض به تصميم ديسني فيلم جديد برتون را نمايش نمي دهند. گروه سينمايي اودئون و يو سي آي در بيانيه يي گفت هزينه يي قابل توجه صرف تجهيز سينماهاي خود کرده تا امکان نمايش فيلم هاي سه بعدي فراهم شود، اما تصميم ديسني به ضرر آنها خواهد بود. به گفته اودئون توزيع زودهنگام نسخه دي وي دي فيلم ها مي تواند باعث کاهش تعداد تماشاگران شود که اين تهديدي براي بسياري از سينماها به خصوص سينماهاي کوچک تر است.

اودئون همچنين اعلام کرد «آليس در سرزمين عجايب» را در سينماهاي خود در اسپانيا، آلمان، پرتغال و اتريش نمايش مي دهد. ديسني نسخه هاي دي وي دي فيلم را در اين مناطق در همان تاريخ قبلي توزيع مي کند. اودئون بزرگ ترين سينماي زنجيره يي بريتانياست و بيش از 100 سالن سينما را تحت پوشش دارد. «آليس در سرزمين عجايب» با بازي جاني دپ، آن هاتاوي و هلنا بونهام کارتر اولين بار در دنيا پنجشنبه اين هفته در لندن نمايش داده مي شود. «آليس در سرزمين عجايب» پنج مارس در بريتانيا اکران مي شود. پس از تصميم اودئون بود که سوني اعلام کرد؛ «نمايش اين فيلم در سينماهاي زنجيره يي اودئون در انگليس، ايرلند و ايتاليا به نمايش گذاشته نمي شود و در عوض، به جاي عرضه دي وي دي که 17 هفته بعد از اکران عمومي فيلم صورت مي گيرد، تا 12 هفته بعد از اکران عمومي، دي وي دي اين فيلم به بازار مي آيد.»

هلند ي ها هم تحريم کردند

صاحبان سالن هاي سينماي هلند در اعتراض به عملکرد استوديوي ديسني نمايش فيلم «آليس در سرزمين عجايب» را تحريم مي کنند. خبرگزاري فرانسه چندي پيش گزارش داد صاحبان سالن هاي سينماي هلند گفته اند اگر ديسني همان گونه که پيشتر اعلام کرده، نسخه دي وي دي اين فيلم را سه ماه پس از اکران فيلم منتشر کند نمايش فيلم را در سالن هاي خود تحريم مي کنند. يوري بردولد سخنگوي اتحاديه سينماداران هلند که کنترل 80 درصد سالن هاي اين کشور را برعهده دارد در اين باره گفت؛«تصميم گرفته ايم در اعتراض به عملکرد ديسني اين فيلم را نمايش ندهيم. بر اساس توافقي ميان توزيع کنندگان فيلم و صاحبان سالن هاي سينما در هلند قرار بود فاصله ميان نمايش عمومي يک فيلم و انتشار نسخه دي وي دي آن دست کم چهار ماه باشد. اما مديران ديسني مي خواهند به صورت يک طرفه اين توافق را زير پا بگذارند. به اين ترتيب مخاطبان سينما لازم نيست براي ديدن فيلم مورد علاقه خود به سينما ها بيايند چراکه با اندکي صبر مي توانند نسخه دي وي دي آن را در خانه تماشا کنند.» وي افزود؛ «تصميم ما براي عدم نمايش فيلم «آليس در سرزمين عجايب» به لحاظ مالي به ضررمان است اما مي خواهيم با اين کار پيامي به تمام دست اندرکاران صنعت سينما در جهان بدهيم که اگر شرايط ما را نپذيرند فيلم هايشان را نمايش نمي دهيم.»

گفتني است صاحبان سالن هاي سينما در اروپا و امريکاي شمالي هم واکنش هاي متفاوتي نسبت به انتشار زودهنگام نسخه دي وي دي فيلم نشان داده اند. تاکنون مديران استوديوي ديسني پاسخي به اين رفتارهاي اعتراض آميز نداشته اند.

«آليس» در چاله

تهديد سينماهاي اروپا به خصوص بريتانيايي ها، سرنوشت فيلم فانتزي «آليس در سرزمين عجايب» به کارگرداني تيم برتون را در هاله يي از ابهام فرو برده است. بلاک باستر سه بعدي «آليس در سرزمين عجايب» بهار سال آينده در سينماهاي جهان اکران و پيش بيني مي شود يکي از پرفروش ترين فيلم هاي سال 2010 باشد، اما اختلاف بين استوديو ديسني و سينمادارها مي تواند سرنوشت ديگري را براي اين فيلم رقم بزند.

در بريتانيا اختلاف بين ديسني و دو سينماي زنجيره يي بزرگ- اودئون و وو- به اين معناست که در صورت حل نشدن مشکل، فيلم جديد برتون در 40 درصد سينماهاي بريتانيا نمايش داده نمي شود. روز دوشنبه آخرين روزي است که دو طرف مي توانند درباره اختلافات موجود به توافق برسند و اين در حالي است که هيچ کدام از طرفين حاضر به عقب نشيني از مواضع خود نيستند.

اختلاف سينماها با ديسني زماني آغاز شد که اين استوديو اعلام کرد نسخه دي وي دي فيلم را 12 هفته بعد از اکران در بازار توزيع مي کند. اين تصميم برخلاف رويه عادي استوديوهاست که دي وي دي فيلم ها را 17 هفته پس از اکران عرضه مي کنند. طبعاً کاهش اين فاصله زماني باعث کاهش درآمد سينماها مي شود. از سوي ديگر، استوديوها عموماً بيشترين درآمد را از فروش نسخه هاي دي وي دي دارند. فاصله کوتاه بين اکران يک فيلم در سينماها و توزيع نسخه دي وي دي آن، هم به لحاظ نوع تبليغات به سود فيلم است و هم احتمال قاچاق آن را کاهش مي دهد.

باب ايگر مدير ارشد ديسني بر اين باور است که بايد در مقابل اصرار سينماها در مورد فاصله اکران يک فيلم و توزيع نسخه دي وي دي آن بايستد و «آليس در سرزمين عجايب» را به عنوان ميدان نبرد خود انتخاب کرده است. او مي داند سينماهاي بريتانيا قدرتمندتر از ديگر همتايان اروپايي خود هستند (بريتانيا 60 درصد فروش بين المللي فيلم ها را در اختيار دارد) و به همين دليل از فيلمي استفاده کرده که انتظار مي رود به لحاظ تجاري در اين منطقه بسيار موفق باشد. بخش هايي از «آليس در سرزمين عجايب» تيم برتون در بريتانيا فيلمبرداري شده و گروهي بازيگر بريتانيايي شامل هلنا بونهام کارتر، آلن ريکمن و استفن فراي در آن بازي مي کنند. در حالي که استوديوهاي ديگر منتظر مي مانند تا در صورت موفقيت ديسني، استراتژي مشابهي اتخاد کنند، سينمادارها از اين مساله شاکي هستند که ميليون ها پوند صرف نصب تجهيزات سه بعدي کرده اند. مساله ديگري که سينمادارهاي بريتانيايي را آزار مي دهد اين است که پارسال هرچند فروش نسخه هاي دي وي دي 10 درصد کاهش پيدا کرد، اما دريافتي سينماها 11 درصد بيشتر شد. سينه ورلد به عنوان سومين سينماي زنجيره يي بزرگ در بريتانيا با نپذيرفتن بايکوت باعث خشم رقباي خود شده است. مسوولان اين سينماي زنجيره يي پس از ملاقات با باب چاپک رئيس بخش توزيع ديسني با استوديو به توافق رسيدند. «آليس در سرزمين عجايب» بر مبناي رمان فانتزي و کودکانه لوئيس کارول ساخته شده و جاني دپ در آن نقش شخصيت «کلاه دوز ديوانه» را بازي مي کند. ميا واسيکوسکا بازيگر 20ساله استراليايي نيز نقش آليس را دارد. در اين فيلم آليس دختري 19ساله از يک خانواده انگليسي عصر ويکتوريايي است که براي فرار از يک پيشنهاد ازدواج در يک ميهماني، به دنبال خرگوش سفيد راه مي افتد و پس از 10 سال دوباره به سرزمين عجايب پا مي گذارد. اوضاع سرزمين عجايب بسيار دگرگون شده. ملکه قرمز عليه خواهر خود، ملکه سفيد، توطئه کرده و خودش حاکم شده. ساکنين سرزمين عجايب آماده اند تا با کمک آليس دست به شورش بزنند. در جريان فيلم، به مرور آليس وقايع 9سالگي خود در سرزمين عجايب را به صورت فلش بک به ياد مي آورد.

آن هاتاوي، کريستوفر لي، مايکل شين و تيموتي اسپال ديگر بازيگران «آليس در سرزمين عجايب» هستند. فيلمنامه را ليندا وولورتن نوشته که يکي از فيلمنامه نويسان فيلم انيميشن موفق «شيرشاه» بود. اين فيلم هفتمين همکاري جاني دپ و تيم برتون خواهد بود.