پيام محمد خاتمی به مناسبت روز دانشجو: شيوه جنبش مدنی پرهيز از خشونت است؛ نهراسيد، کلمه

سيد محمد خاتمی در پيامی به همايش دانشجويی “اميد، رساترين اعتراض” که امروز در دانشگاه تهران برگزار شد، خطاب به دانشجويان تاکيد کرد: بايد اميدوار بود، بايد تلاش کرد و از دادن هزينه ها نهراسيد و البته همواره روشی که عرضه شده است و روشی که دانشجويان ما به آن پايبند هستند و اصلاحات ما به آن پايبند است، پيروی از روش های مدنی و پرهيز از خشونت و نفی خشونت از طرف هرکس که می خواهد باشد. چه از طرف کسانی که قدرت را در دست دارند و چه از طرف کسانی که به هر حال ممکن است مسايل و اعتراضاتی داشته باشند. راه ما راه آرام جنبش مدنی است و پايبندی به معيارها و موازينی که ملت ما داشته است و از جمله در انقلاب بزرگش تجلی داشته است.

به گزارش کلمه، رئيس‌جمهور سابق اصلاح طلب در اين پيام که به صورت تصويری برای دانشجويان ارسال شده بود و امروز در سالن شهيد چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران پخش شد، همچنين گفت: فضايی که امروز متاسفانه کم و بيش شاهد هستيم که نيست. فشارهايی که روی بسياری از اساتيد و دانشجويان می آيد، درخور و در شان دانشگاه نظام جمهوری اسلامی نيست.

متن کامل اين پيام بدين شرح است:

بسم الله الرحمن الرحيم

بازهم شانزده آذر ديگر و بازهم بزرگداشت واقعه مهم، نه فقظ برای دانشگاه و دانشگاهيان که برای ملت شريف و بزرگوار ايران، واقعه ای که در تاريخ معاصر ما، نقش ممتازی داشته است و نشان دهنده پيشتازی و پيشگامی جامعه دانشگاهی ما در مسير بلندی که ملت ما برای استقلال و آزادی و سربلندی داشته است و نيز امسال شانزده آذر مقارن است با اول محرم الحرام و هنگامی که مردم بزرگوار ما ياد و خاطره عاشورا و حضرت امام حسين (ع) را گرامی می دارند. اين تقارن می تواند نماد پيوندی باشد که ميان حرکت آزادی خواهانه و استقلال طلبانه و سرفرازی طلب ملت ما با پيام عاشورا و قيام عاشورا دارد. ملت ما برای آزادی، برای استقلال، برای رهايی از مدار عقب ماندگی تلاش می کند و برای اين تلاش خود هزينه های فراوانی هم پرداخته است.

بدون ترديد ملت ما از محرم درس های بزرگی آموخته است. بزرگترين درس، زنده نگه داشتن روح اميد برای حرکت دوران ساز خويش است. يعنی عاشورا به ما آموخت که در سخت ترين شرايط و با وجود کمبود امکانات و بودن همه عوامل عليه يک جريان، می توان با نشاط به آينده اميد داشت، اقدام و حرکت کرد و ملت ما با همين الهام و درس آموزی از اين محرم بوده است که در مبارزه خود با استبداد، با استعمار، با سرکوبی و برای رسيدن به آزادی و حاکميت بر سرنوشت خود، بدون اينکه ياسی به خود راه بدهد و با وجود هزينه های فراوان راه را ادامه داده است و الحق که اين ملت شايستگی های بزرگ خود را در مراحل و مقاطع مختلف تاريخ نشان داده است. از جمله در انقلاب مشروطيت، در نهضت مقاومت ملی و به خصوص در انقلاب بزرگ اسلامی حاصل کار و تلاش و حرکت اين ملت و جنبش اين ملت به سوی سرافرازی و استقلال و آزادی بوده است و در همه اين لحظات راز و رمز پيروزی يعنی شکيبايی و صبر را و مقاومت و پايداری را در جان خود افزايش داده است.

شانزده آذر حادثه بزرگی بود که در سرمای استخوانسوز حاکميت استبداد و استيلای جهانخواران رخ داد و مردم ما با پيشتازی دانشگاه ما و دانشجويان ما در مقابل کودتای آمريکايی و انگليسی ايستادند و ابراز وجود کردند. کودتايی که به دست عوامل آمريکا و انگليس، عليه دولت ملی دکترمصدق رخ داد. و ملت ما اعتراض خود را به اين جريانی که ايجاد شده بود نشان داد و دانشگاه و دانشگاهيان ما هم در اين امر پيشتاز بودند؛ خون سه شهيد بزرگواری که در ۱۶ آذر به زمين ريخته شد آفتابی شد برای زندگی ملت ما و نشان داد که جنبش دانشجويی با ملت ما و خواست های او همراه است بلکه در عرصه های حساس و تعيين کننده نقش پيشتازی را دارد و پرچم دار حرکت کارهايی است که تا رسيدن به آزادی و استقلال و حاکميت بر سرنوشت خود آرام نخواهد گرفت حرکتی که تداوم يافت و در انقلاب کبير اسلامی تجلی ويژه‏ای داشت.

جنبش دانشجويی ما زنده بود و زنده است و زنده خواهد ماند. رسالت بزرگ دانشجو چون گذشته عبارت است از بيداری و بيداری گری، و روشن بينی و روشنگری، و اميد برای آينده و تلاش برای جلوگيری از ضعف و فتور در حرکتی که به هر حال برای رسيدن به آرمان ها و اهدافش بايد هزينه هايی بپردازد و اين حرکت به سوی آزادی معنوی و مادی است و نيز رسالت دانشجو عبارت است از سياست ورزی نه سياست زدگی و استقلال نه تحت تاثير جريان های خاصی که از بيرون بخواهند روی دانشگاه و دانشجويان اثر بگذارند. امروز نيازهای فراوان داريم که از جمله می توان مواردی را ذکر کرد:

يک: پرهيز از ياس و نااميدی بخصوص با درس گرفتن از عاشورا و تقويت نشاط برای حرکت و درس گرفتن از قيام ابا عبدالله (ع) که در سخت ترين شرايط و با وجود کمترين امکانات می توان به آينده نگريست و آرمانخواهی و آزادی خواهی و جهت حرکت را تکاملی را رها نکرد. چه عنوان خوبی برای اين نشست انتخاب شده است. اميد، رساترين اعتراض، که اگر اميد بود آينده هم تعيين کننده خواهد بود، برای مردمی که آرمانخواه هستند.

دوم: هوشياری در برابر توطئه های درونی و بيرونی. کشور ما، ملت ما و انقلاب ما با مشکلات و توطئه های بزرگی روبه روست و در معرض آسيب هايی است. توطئه هايی که برای نابودی حرکت ملت ايران، برای سرنگونی نظامی که برآمده از خواست و اراده مردم است، يعنی جمهوری اسلامی و برای لطمه زدن به ايران، ايرانی و منافع ايران. ما نمونه های آن را در جنگ هشت ساله ديديم. در رواج امواج سهمگين تروريسم، در اين مملکت ديديم. در تحريم ها و فشارهای سياسی و تبليغاتی عليه خودمان آزموديم و هم اکنون هم اين توطئه ها وجود دارد که نمونه های آن ترورها و کشتارهايی است که مسلما دست عوامل بيگانه را در آن نمی توان ناديده گرفت. از جمله طی يکی دو سال گذشته با هدف گرفتن شخصيت های علمی و استادان برجسته، در واقع تلاش می کنند تا ملت را از بازوهای توانمندی که برای پيشرفت و عظمت و عزت و آزادی دارند محروم کنند. اين توطئه ها وجود داشته و وجود دارند و بيداری و روشن بينی حکم می کند که در مقابل اين توطئه ها هوشيار باشيم. از طرف ديگر در درون هم، ما شاهد بعضی روشهای نادرست و سياست های غلط هستيم که می تواند لااقل در مسير توطئه های دشمن عليه مردم و کشورمان باشد. آن سياست ها و روش هايی که می کوشد چهره نظام را، آگاهانه يا ناآگاهانه زشت جلوه دهد و جمهوری اسلامی را، جمهوری ای که با حقوق بشر، با ضوابط و معيارهای انسانی و اسلامی ناسازگار است و حتی قوانين مورد نظر و مورد تصويب خود را رعايت نمی کند، نشان دهد و با تبليغات وسيع اين چهره را زشت نشان دهند تا بتواند ضربه نهايی خود را بر اين کشور وارد نمايند و همين رفتارها می تواند بهانه به دست دشمنانی بدهد که اصل ملت ايران؛ اصل انقلاب و اصل نظام ما را نمی خواهند. بايد در مقابل همه توطئه ها، توطئه های درونی و بيرونی هشيار بود و جنبش دانشجويی ما، دانشگاهيان ما، نسل فرهيخته ما، اولی و احق هستند برای داشتن اين هوشياری و نيز سرايت دادن اين هوشياری به ميان جامعه و آگاه کردن جامعه در همه جهات.

سوم: دانشگاه کانون بينش و دانش است و نقش بزرگی در انقلاب داشته است. شهدای بزرگ دانشجوی ما کم نيستند که در جنگ تحميلی و در دفاع از تماميت ارضی و ارزش های انقلاب ما فداکاری کردند و در عرصه های ديگر، در مبارزه با ترفندهای استعمار، در حرکت ها و جرياناتی که ضد آزادی و آبادانی کشور بود، جنبش دانشجويی ما نقش داشته و نقش خواهد داشت. اين نشانه همان بينش درستی است که در دانشگاه های ما وجود دارد و امروز هم بايد وجود داشته باشد؛ و امروز مهمترين وظيفه او برافراشته نگه داشتن پرچم آزادی خواهی، اخلاق مداری و پيشرفت جويی در جامعه است و نيز اهتمام به حقوق ملت و نيز دست آورد بزرگی که انقلاب اسلامی ما داشته، يعنی حاکميت انسان بر سرنوشت خود و لوازم آن، يعنی آزادی های اساسی که از جمله در قانون اساسی ما مشخص شده است و به خصوص نسل دانشگاهی ما بايد به همه قانون اساسی و بالاخص به فصل سوم قانون اساسی که بيان کننده حقوق ملت است اهتمام بکند و آگاهی خود را بالا ببرد و اين آگاهی را در جامعه افزايش دهد.

و چهارمين نکته اينکه، انجمن اسلامی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران، اين با سابقه ترين جريان آزادی خواه و مومن و متعهدی که در عين وفاداری به آرمان های انقلاب و امام به چارچوب های اساسی نظام همواره از حقوق ملت دفاع کرده است و از فضای امن و آزاد در جامعه دفاع کرده و خواستار فضايی شده است که همگان بتوانند، همه کسانی که به قانون اساسی در عمل پايبند هستند حضور فعال داشته باشند و حقوقشان تامين بشود و به خصوص دانشگاه ها در فضای باز و آزاد باشد. فضايی که امروز متاسفانه کم و بيش شاهد هستيم که نيست.

فشارهايی که روی بسياری از اساتيد و دانشجويان می آيد، درخور و در شان دانشگاه نظام جمهوری اسلامی نيست و انجمن اسلامی دانشجويان در عين پايبندی به دين، پايبندی به ارزش های انقلاب، پايبندی به چارچوب های نظام و قانون اساسی همواره تلاش کرده است که با آرامش و اعتدال و منطق اين مسير را ادامه دهد و در واقع رسالت ادامه راه جنبش آزادی خواهانه و استقلال طلبانه و عزت مدارانه جنبش دانشجويی را ادامه دهد. انشاءالله در آينده هم ادامه خواهد داد.

امروز نقش مهم روشنگری، ايجاد تفاهم، اصلاح طلبی، عدالت خواهی، آزادی جويی و… مسايلی است که بر عهده همه دانشجويان به خصوص دانشجويان مسلمانی است که دلبسته به اين انقلاب و نظام هستند و از روش هايی که می توانند در درجه اول لطمه به خود نظام بزنند، ناراحت اند و انکار می کنند. اميدوارم که ما همواره شاهد پيشرفت و اعتلا باشيم و اميدوار باشيم که آينده ای بهتر از امروز داشته باشيم و بتوانيم به آرمانهايی که اماممان داشت، آرمانهايی که در انقلاب ما بود، خواسته هايی که ملت ما داشت و از جمله در قانون اساسی ما منعکس هست برسيم و با ياری خداوند می رسيم .

بايد اميدوار بود، بايد تلاش کرد و از دادن هزينه ها نهراسيد و البته همواره روشی که عرضه شده است و روشی که دانشجويان ما به آن پايبند هستند و اصلاحات ما به آن پايبند است، پيروی از روش های مدنی و پرهيز از خشونت و نفی خشونت از طرف هرکس که می خواهد باشد. چه از طرف کسانی که قدرت را در دست دارند و چه از طرف کسانی که به هر حال ممکن است مسايل و اعتراضاتی داشته باشند.

راه ما راه آرام جنبش مدنيست و پايبندی به معيارها و موازينی که ملت ما داشته است و از جمله در انقلاب بزرگش تجلی داشته است. اميدوارم که شاهد موفقيت همه اقشار جامعه در همه عرصه ها باشيم و آينده درخشان ملت را همگی مورد توجه قرار دهيم و با اميد به آن سو حرکت کنيم.