معرفی "عطر ياس در کوچه‌های دور"، اولين داستان بلند فرخنده نيکو، چاپ خانه هنر و ادبيات گوتنبرگ

خانه هنر و ادبيات گوتنبرگ منتشر کرده است:

عطر ياس در کوچه‌های دور
(داستان بلند)
نوشته: فرخنده نيکو
طرح جلد: بهرام فرهودی
چاپ اول، زمستان ۱۳۸۶ (۲۰۰۷)
قطع رقعی، ۱۱۰ صفحه

***

فرخنده نيکو (متولد ۱۳۴۱ شمسی، تهران) داستان‌نويس و مترجم ساکن سوئد، در رشته تاريخ ادبيات، از دانشگاهِ گوتنبرگ، فوق‌ليسانس گرفته و رساله پايان‌نامه تحصيلی‌اش را با عنوان «بررسی کتابِ به‌سوی طبس نوشته ويلی شيرکلوند از ديدگاه اورينتاليسم ادوارد سعيد» نوشته است.
پيش از اين دو کتاب از او منتشر شده است:
ماهی (مجموعه هشت داستان کوتاه)، نشرِ ورجاوند (ايران)، ۱۳۸۴.
به‌سوی طبس (سفرنامه)، نوشته ويلی شيرکلوند، نويسنده فنلاندی‌الاصلِ سوئدی، ترجمه با ناصر زراعتی، نشر خانه هنر و ادبيات گوتنبرگ (سوئد)، ۱۳۸۵.

عطر ياس در کوچه‌های دور، اولين داستان بلند فرخنده نيکو، در ده فصل نوشته شده است.
مريم، شخصيتِ اولِ داستان، که بيست سال پيش، با دختر دوساله‌اش (بهار) از ايران گريخته و به سوئد آمده، پرستاری است که در بخشِ اورژانسِ بيمارستانی روانی در استکهلم کار می‌کند.
شبی، دو پليس مردِ ايرانی ميان‌سالی را به نام مسعود به بيمارستان می‌آورند که مبتلا به بيماری روانی است. چشم‌ها و نگاهِ مسعود برای مريم آشناست و او را يادِ يکی از معلمانش می‌اندازد، در سال سوم دبيرستان در تهران.
در همين روزها، دختر مريم می‌خواهد برای تحصيل در دانشگاه، به گوتنبرگ برود. جدا شدن بهار موجبِ احساسِ خلائی در درونِ مريم می‌شود. او که در تمام بيست سال گذشته، تمام زندگی خود را صرفِ نگه‌داری و بزرگ کردنِ دخترش کرده، احساس می‌کند با رفتن او، ارتباطش با زندگی قطع می‌شود. به‌همين سبب، گونه‌ای بحران هويت برايش به‌وجود می‌آيد. بی‌آن‌که دليلش را بداند، احساس می‌کند نياز دارد بفهمد آيا مسعود همان آقای پيرنيا معلمِ سابقش است يا نه؟ و به اين ترتيب، مسعود به شکلِ حلقه ارتباط مريم با گذشته درمی‌آيد.
ماجراهای داستان از زمانِ حال، در سوئد، آغاز می‌شود و از طريق ِتداعی معانی و بازگشت به گذشته، به عقب برمی‌گردد. ماجراهايی که در زمان حال در سوئد روی می‌دهند، با رويدادهای گذشته جا عوض می‌کنند؛ گذشته‌هايی مربوط به دوران کودکی و نوجوانی مريم در تهران، در مکان‌ها و زمان‌های مختلف. و اين‌همه نشان‌دهنده تلاطم‌های ذهنی و روحی مريم در گذشته و حال است. از طريقِ ذهنِ مريم، تصاويری کوتاه و تکه‌تکه از زندگی‌اش برای خواننده روشن می‌شود؛ تصاويری بيان‌گر واقعيت‌های بيرونی و درونی او.
داستان دو جريان موازی را همزمان دنبال می‌کند:
زمانِ حال: ماجراهای مريم، بهار، مسعود، همکاران و محيطِ بيمارستان و شهر استکهلم.
و گذشته: مريم، خانواده و همکلاسی‌هايش، آقای پيرنيا و تهران اواخر دهه پنجاه شمسی.
اين تصاوير تکه‌تکه به‌مرور مجموعه‌ای را تکميل می‌کنند و نه تنها تصويری از مريم و زندگی گذشته او ارائه می‌دهند، بلکه جامعه ايران (قبل، در جريان و پس از انقلابِ ۱۳۵۷) و نيز جامعه (به‌خصوص) ايرانيان سوئد را نيز تصوير می‌کنند.
داستان همچنين در موردِ مسعود هم هست؛ در موردِ درگيری‌های او، درونِ آشفته‌اش و نيز نوسان‌هايی که بينِ عشق و شور به کار کردن و افسردگی‌اش دارد. او مردی است با شخصيتی متضاد که در ايران زندانی سياسی بوده.
مريم که داستان محدود است به ديدگاهِ او، به نسلی تعلق دارد که در انقلاب شرکت داشته و از آن تأثير پذيرفته است.
نويسنده کوشيده است زمانِ حال را با پرسپکتيوِ گذشته و گذشته را با پرسپکتيوِ حال ببيند و بنويسد.

عطر ياس در کوچه‌های دور داستانی است پُرکشش. يکی از دلايلِ کششِ داستان مشارکتِ خواننده در ساختنِ آن است؛ خواننده با کنارِهم قرار دادنِ تکّه‌های پراکندۀ پازل‌گونۀ داستان، در واقع، در بازسازی آن شرکت می‌کند.
فرخنده نيکو نثری ساده و روان دارد.

***

اين کتاب را می‌توانيد از کتابفروشی‌های ايرانی و نيز از خانه هنر و ادبيات گوتنبرگ بخواهيد:

BOKARTHUS
Plantagegatan 13
41305 Goteborg
SWEDEN
Tel & Fax: +46-(0)31-152277
Mobil: +46-(0)739-513607
Email: bokarthus@hotmail.com