جراحی زيبايی در ايران، تنوعی به قيمت تيغ جراحی، آرش بهمنش، بی بی سی

«هر بار که جلوی آينه می رفتم، از تصور اين که با اين صورت و اندازه و شکل دماغ بيرون می روم، احساس بدی داشتم. اصلا اعتماد به نفس نداشتم. بالاخره هم تصميمم را گرفتم. با وجود مخالفت پدر و مادرم دماغم را زير تيغ جراحی بردم.» اين ها را فرزانه می گويد. او بيشتر از يکسال است که دماغش را عمل کرده و از اين کارش هم راضی است.

دکتر محمد رضا يوشی، جراح پلاستيک و متخصص گوش و حلق و بينی ، انواع عمل های پلاستيک را با عناوين زيبايی، درمانی و جراحی های مشترک، طبقه بندی می کند. وی برای توضيح اين طبقه بندی می گويد: «مثلا کسی که چانه اش عقب است، امکان دارد با مشکل تنفسی مواجه باشد. همچنين برخی از عمل های بينی، به دليل وجود مشکلات تنفسی انجام می شوند.»

دکتر يوشی، در ادامه انواع عمل های جراحی زيبايی بر روی صورت را بر می شمارد: «کاشت مو که می تواند به دليل ريختگی يا سوختگی انجام شود؛ کشيدن پوست با استفاده از تزريق برای برطرف کردن چين و چروک صورت از جمله پيشانی؛ انجام عمل پلک که به دليل افتادگی پلک انجام می شود؛ عمل گونه و چانه؛ کشيدن پوست صورت و گردن و در نهايت عمل زيبايی يا درمانی- زيبايی بر روی بينی، عمل هايی هستند که بر روی اجزای مختلف صورت انجام می شوند.»

جراحی بينی و خطر زشت تر شدن

فرزانه ۳۶ ساله، از جمله کسانی است که دماغش را عمل کرد، فقط به اين دليل که از حالت آن خوشش نمی آمد. او با وجود مخالفت ديگران، به خصوص خانواده اش، عمل زيبايی بينی انجام داد. خودش درباره عملش می گويد: «الان اعتماد به نفس ام بالاتر رفته است. از خود عمل ام هم خيلی راضيم، خيلی طبيعی به نظر می رسد و کسی باور نمی کند عمل کرده ام.»

برای کسانی که عمل زيبايی انجام می دهند، مهمترين دغدغه اين است که جراحی باعث زيباتر شدن شان شود. برای بعضی ها، اين هم مهم است که کسی متوجه نشود که عمل کرده اند.

راحله ۳۲ ساله، عمل جراحی بينی اش را به ياد می آورد که در تابستان سال ۱۳۷۳ انجام داده بود: «بينی ام انحراف داشت و می خواستم فقط اين مشکل را برطرف کنم. اما دوستان دانشگاهی و دبيرستانی ام تشويقم کردند، حالا که زير تيغ جراحی می روم، برای عمل زيبايی هم اقدام کنم. از اين می ترسيدم که بعد از جراحی، مشخص باشد که عمل کرده ام. برای همين برای انجام جراحی ترديد داشتم.» البته او بعد از انجام عمل،‌ از نتيجه کار راضی بود.

اما کسانی هم بوده اند که برای زيبا شدن، هزينه و درد زيادی متحمل شده اند ولی نتيجه راضی کننده نبوده است. سارا، ۲۴ ساله، حکايت يکی از دوستانش را تعريف می کند که ۵ بار دماغش را عمل کرده است: «اوخودش دکتر بود و شايد به همين خاطر هربار، از نوع عمل انجام شده روی بينی اش ايراد می گرفت. پس از سومين عمل، مشکل تنفسی پيدا کرد. بعداز عمل پنجم هم دکتر ها جوابش کردند و گفتند ديگر نمی شود به دماغت دست بزنيم. البته الان هنوز هم از فرم و حالت دماغش راضی نيست.»

پزشک خوب، هزينه مناسب

کسانی که تن به عمل جراحی داده اند، برای انتخاب پزشک معالج خود، ملاک های مختلفی دارند. انتخاب پزشک کارکشته و هزينه مناسب عمل، از جمله اين ملاک هاست.

راحله با مراجعه به چند دکتر متخصص و بعد از اين که تقريبا از انجام عمل جراحی بر روی بينی اش پشيمان شده بود، ‌به توصيه يکی از دوستان دانشگاهی اش به پزشکی مراجعه می کند که مورد قبولش قرار می گيرد. خودش ماجرا را اين گونه شرح می دهد: « به دو تا دکتر مراجعه کردم که در آن زمان، ۳۰۰.۰۰۰ تومان هزينه می گرفتند. برای من هزينه بالايی محسوب می شد. از طريق يکی از دوستانم به دکتری معرفی شدم که بعد از ديدن آلبوم عکس های مربوط به عمل های جراحی اش و ديدن چند نمونه از عمل هايی که انجام داده بود، به عنوان دکتر خودم انتخابش کردم. هزينه عملم حدود ۱۳۰.۰۰۰ تومان تمام شد.»

فرزانه هم برای پيدا کردن دکتر دلخواه خود، مسير مشابهی را طی کرده است: «به مطب دکترهای زيادی مراجعه کردم. هزينه هايشان را مقايسه کردم وآخری را با توجه به اين که هزينه اش مناسب بود و تعريفش را هم از مريض هايش شنيده بودم، پسنديدم.»

هزينه هر عمل جراحی، يکی از مواردی است که در تصميم گيری افراد برای انتخاب پزشک مد نظر قرار می گيرد.

فرزانه درباره هزينه عمل خود که در دی ماه سال ۸۳ انجام داده بود، می گويد: «در آن زمان دکترهايی بودند که دو ميليون يا يک و نيم ميليون تومان قيمت داده بودند، اما من با ۶۰۰ هزار تومان بينی ام را عمل کردم.»

حالا اگر کسی باشد که به دلايل مختلف ناچار شود بارها عمل جراحی بينی را انجام دهد، هزينه عملش کاملا با ارقام بالا متفاوت خواهد شد. دختر عموی فرزانه، سال ۸۲ يک بار يک ميليون تومان و بار دوم ۴۰۰ هزار تومان خرج کرده بود و باز هم از نتيجه اش راضی نبود.

گاهی اين نارضايتی به اينجا ختم نمی شود و هزينه های هنگفت تری را در بر می گيرد. يکی از دوستان دبيرستانی سارا، ناچار شد برای عمل جراحی بينی اش به اسراييل برود و فقط برای رفت و برگشت و هزينه ويزا، ۱۲ ميليون تومان در سال ۱۳۷۵ خرج کرد. سارا درباره اين دوستش می گويد: «به دکتر جراحش گفته بود که می خواهد دماغش قلمی، باريک و سربالا باشد. دکتر هم اين کار را انجام داده بود. دماغش آن قدر سربالا شده بود که با مشکل جدی تنفسی مواجه شده بود و از نظر ظاهری هم بسيار زشت شده بود. تنها، پزشک های اسراييلی بودند که می توانستند معالجه اش کنند. برای گرفتن ويزای اسراييل به اسپانيا سفر کرد و با جراحی مشکلی، توانست حالت بينی اش را بر گرداند.»

هزينه ساير عمل های جراحی نيز بستگی به نوع آن و فرد مراجعه کننده دارد. زهرا ۴۵ ساله، که به خاطر چين و چروک های صورتش تصميم دارد جراحی زيبايی انجام دهد، درباره اين عمل اش می گويد: «کشيدن پوست صورت با تزريق آمپول انجام می شود که تا ۷ الی ۸ ماه به صورت موضعی، ‌پوست را بی حس می کند. به اين ترتيب فرد نمی تواند اخم کند و پوست صورتش جمع نمی شود. هزينه اين کار هم شامل دو بخش می شود؛ آمپول بی حس کننده که ۵۰.۰۰۰ تومان می شود و تزريق آمپول که ۱۰.۰۰۰ هزينه در بر دارد.»

تورج مکرمی، متخصص پوست و مو و زيبايی هم درباره هزينه های مربوط به کاشت مو توضيح می دهد: «هر گره مو (تعدادی مو که به هم چسبيده اند)، يک دلار، تقريبا معادل ۹۰۰ تومان هزينه می برد. به اين ترتيب با در نظر گرفتن ميزان طاسی سر بين ۵۰۰ هزار تا ۲ ميليون تومان هزينه کاشت مو می شود. با اين توضيح که بيشتر از ۲۰۰۰ گره هم برای بيمار کاشته نمی شود.»

مشکلات بعد از عمل

آيا مشکلات بعد از عمل،‌ آنهم عمل های زيبايی طبيعی است؟ دکتر محمد رضا يوشی، درباره خطرات بعد از عمل جراحی بينی معتقد است: « اگر عمل زيبايی با تعريف جديد باشد يعنی "عمل زيبايی بينی، با حفظ عملکرد"، خطرات آنهم به حداقل می رسد. در اين رويکرد، ايجاد بينی معقول و منطقی مد نظر است. مثلا اگر بينی آن قدر کوچک شود که تنفس را مختل کند، زيبايی، فايده ای ندارد. من اگر مراجعی خواسته نامعقولی داشته باشد، به چنين عملی دست نمی زنم.»

وی ميزان موفقيت خود در عمل های جراحی اش را مديون ۱۵ سال تجربه خود می داند، اما اعتقاد دارد: «بخشی از موفقيت عمل جراحی، به خود بيمار و ويژگی های فيزيکی اش بر می گردد. قدرت و اندازه غضروف و جهنده بودن يا نبودن آن، تاثير زيادی در نتيجه عمل دارد. با اين حال، تجربه دکتر معالج است که می تواند اين موارد را بهتر تشخيص دهد.»

دکتر تورج مکرمی، درباره اثرات منفی احتمالی جراحی کاشت مو می گويد: «دو روش مختلف برای کاشت مو وجود دارد که يکی جراحی محسوب می شود و ديگری نمی شود. هيچکدام از اين روش ها خطر جانبی ندارند. البته ممکن است در فاصله ای که موهای کاشته شده رشد می کنند، ساير موهای سر، کم پشت شوند و مثلا دو سال بعد، شخص، مجبور به کاشت دوباره شود، اما خطر ديگری وی را تهديد نمی کند.»

وی درباره خطرات برداشتن موهای زايد يا جوان کردن پوست با استفاده از ليزر نيز معتقد است: «ملتهب و گرم شدن پوست از اثرات طبيعی اين روش است که با استفاده از کرم برطرف می شود. مشکل، تنها برای افراد نادری پيش می آيد که به ليزر حساسيت شديد دارند و گوشت اضافه در می آورند.»

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

دکتر فريال فانيان، متخصص پوست وزيبايی نيز درباره مشکلات بعد از عمل زيبايی پوست می گويد: «من خودم فقط چين و چروک های ميان ابرو و صورت را عمل می کنم و کنار لب و دهان را انجام نمی دهم، چون جواب نمی دهد. درصورت انجام عمل بر روی کناره لب و دهان، بعد از مدتی پوست اين قسمت جمع می شود و به صورت غده در می آيد.»

اما مشکلات بعد از عمل های جراحی، گاه بسيار حاد تر از مواردی است که در بالا اشاره شد. خانمی چهل ساله، که برای برداشتن چربی های زايد شکمش، از محل اقامتش در اروپا به بيمارستانی در تهران مراجعه کرده بود، بعد از عمل به هوش نيامد و از دنيا رفت. آشناهايش می گويند او از جوانی چاقی مفرط داشت و با رژيم غذايی نتوانسته بود آنرا برطرف کند، بنابراين عمل جراحی برايش لازم بود.

گرچه آمارهايی که از ميزان مرگ و مير ناشی از عمل های جراحی زيبايی منتشر شده است، عدد دقيقی را در اختيار قرار نمی دهد، اما به طور قطع می توان گفت برخی از اين عمل ها، مانند جراحی بر روی پوست و لاغری، خطراتی بيشتر از ناراحتی های موضعی را می توانند به دنبال داشته باشند.

زهرا، از يکی از آشنايانش تعريف می کند که «چربی های شکمش کهنه شده بود و با رژيم رفع نمی شد، ناچار بود به عمل جراحی تن دهد. بعد از عمل، دو ماه درد شديد داشت طوری که گفته بود اگر می دانستم اين قدر درد دارد هرگز اين کار را نمی کردم، حتی اگر شکمم سه برابر مقدار فعلی اش می شد.»

طرفداران عمل های زيبايی

نمی توان به صراحت گفت کدام قشر از مردم ايران بيشتر به عمل های زيبايی اقبال نشان می دهند. دکتر يوشی با اين که نمی تواند آماری از مراجعين خود بدهد، افزايش تعداد جراحان پلاستيک و زيبايی را دليلی بر استقبال مردم از اين عمل ها می داند.

او درباره مراجعين خود می گويد: «ميانگين سنی مراجعه کنندگان به مطب من بين ۱۶ تا ۳۰ سال است. بيشتر آن ها برای عمل بينی و عده ای هم برای عمل پلک می آيند.»

وی با اين که توسعه تکنولوژی در جراحی را دليل مهمی می داند که رغبت مردم به انجام اين عمل ها را بالا می برد، درباره دليل مهمتر توجه مردم به اين کار می گويد: «عمل جراحی زيبايی در همه جای دنيا طرفداران زيادی پيدا کرده، چون به طور کلی توجه مردم به خودشان زياد شده است.»

تورج مکرمی، به طور متوسط هفته ای ۲ تا ۳ جراحی برای کاشت مو انجام می دهد. وی درباره مراجعين خود برای زيبا کردن پوست با عمل ليزر نيز می گويد: «خانم های جوان بيشتر برای از بين بردن موهای زايد صورت و گردن و اخيرا موهای دست و پا يا برای برداشتن خال ها مراجعه می کنند. طی سال های اخير، آقايان هم برای برداشتن موهای زايد پشت و سينه اقدام می کنند. ميان سالان هم برای جوان تر کردن پوست از ليزر استفاده می کنند. برای انجام عمل با ليزر، معمولا يک روز در هفته را وقت می گذارم که ۷ تا ۸ مراجعه کننده دارم.»

در تاريخ پزشکی، جراجی پلاستيک تقريبا يک پديده تازه است. جراحی پلاستيک در جريان جنگ جهانی اول و جراحی برای بازسازی صورت مجروحان شکل گرفت. برای ساليان متمادی جراحی پلاستيک يک اقدام پزشکی علنی نبود و ثروتمندان به طور مخفی نقايص ظاهری خود را رفع می کردند.

اما اکنون شمار متقاضيان جراحی زيبايی در بسياری از کشورها از جمله کشورهای پيشرفته مانند آمريکا به طور قابل ملاحظه ای افزايش يافته است. در ايران نيز هرچند تعليمات سنتی و مذهبی، اين گونه عمل های جراحی را جايز نمی دانند، اين پديده در ميان اقشار مختلف مردم و در سنين مختلف بشدت رواج يافته است.

آرش بهمنش
خبرنگار در تهران