رمضان شاد كشورهاى اسلامى، سيدمحمدعلى ابطحى، شرق

ماه رمضان در كشور هاى عربى به عنوان بزرگترين مناسبت شاد سالانه از سوى همه اقشار جشن گرفته مى شود.اساساً در ميان احكام و فرايض دينى روزه در كشورهاى اسلامى و به خصوص عربى از جايگاه ويژه اى برخوردار است. چه بسا افرادى كه تقيدى به فرايض جارى مثل نماز ندارند، اما روزه دارى را ترك نمى كنند. به همين مناسبت روزهاى رمضان معمولاً بى رونق و شب هاى ماه رمضان در كشور هاى عربى بسيار زنده و پرنشاط است. در حقيقت به نوعى جاى شب و روز تغيير مى كند. مساجد در شب هاى ماه رمضان رونق فراوانى دارد. خطبا و قاريان مشهور سكه ترين ايام خود را شب هاى رمضان مى دانند. اعمال ويژه اى كه در فقه اهل سنت براى رمضان پيش بينى شده مثل نماز تراويج كه هر شب و به خصوص در دهه آخر ماه در دو نوبت طولانى اقامه مى شود باعث هجوم مردم متدين به مساجد و شب زنده دارى مى شود.در كنار مراسم ويژه دينى ماه رمضان براى سايرين نيز يك جشن تمام عيار است.رسانه ها _ به خصوص تلويزيون هاى كشور هاى عربى _ شب ها بعد از افطار بهترين و شادترين سريال هاى خود را پخش مى كنند و عملاً جشنواره سالانه سريال هاى معروف عربى همزمان با آغاز ماه رمضان است. از اوايل ماه شعبان رقابت فشرده تبليغات براى سريال هاى جديد را مى توان در همه تلويزيون هاى عربى ديد. كشور هاى پيشتاز در ساخت سريال مثل مصر و سوريه در طول سال ده ها سريال آماده مى كنند تا براى فروش و نمايش در تلويزيون هاى خصوصى و دولتى كشور هاى عربى در ماه رمضان آماده باشد. كمتر كانالى در رمضان سريال تكرارى و يا موازى با ساير كانال ها پخش مى كند. نكته جالب توجه اينكه پخش سريال هاى شاد در رمضان سنتى است كه حتى در كانال هاى عربى غيرمسلمان هم رعايت مى شود. شايد پربيننده ترين سريال هاى رمضانى در كانال LBC لبنان عرضه مى شود كه متعلق به مسيحيان است. سريال هاى ماه رمضان در كشور هاى عربى فقط به محتواى شاد و طنز توجه دارند و به اين مناسبت محتواى دينى عرضه نمى كنند.خيمه هاى رمضانيه از عادت هاى ديگر رمضان عربى است. مناطقى در شهر ها انتخاب و در آنجا خيمه هاى موقت و بزرگى برپا مى شود تا در طول ماه رمضان تا نزديك سحر از مشتريان پذيرايى شود. معمولاً در اين خيمه ها خوانندگان معروف جديدترين كار هاى خود را عرضه مى كنند و رقابت خيمه داران در دعوت از ستاره هاى معروف، يكى از راه هاى رونق خيمه هاى رمضان است. آغاز رمضان رسماً عيد تلقى مى شود. جمله معروف «رمضان كريم» شادباش حلول رمضان است كه همه مردم آن را به يكديگر مى گويند. بالاى صفحه تلويزيون هاى عربى هم معمولاً در طول ماه رمضان اين جمله نقش مى بندد. تماس تلفنى و يا ارسال نامه هاى تبريك نيز جدى ترين پروتكل رهبران كشورهاى اسلامى است كه به مناسبت آغاز رمضان متداول است. عيد فطر در پايان اين ماه نيز به عنوان بزرگترين عيد كه حداقل سه روز و تا يك هفته تعطيلات رسمى دارد بر همه شئون زندگى مردم تاثيرگذار است.

همه خانواده ها خريد عيد و پوشيدن لباس نو را _ حتى اگر از نظر اقتصادى در وضع خوبى نباشند - تجربه مى كنند. تنظيم همه اوقات با سحر و اقطار و در حقيقت تغيير برنامه هاى عادى و رسمى از خصوصيات ديگر رمضان در كشورهاى اسلامى است. همه دانشگاه ها _ حتى دانشگاه آمريكايى بيروت _ جدول ساعات برنامه هاى درسى مخصوص رمضان را از قبل منتشر مى كنند و در بسيارى از كشورها ساعات رسمى ادارات دولتى را تغيير مى دهند.تلقى عيد از ماه رمضان سنت حسنه اى است كه پيوند طبيعى بين مناسبت دينى و جامعه ايجاد مى كند و احياى آن در كشور ما نيز مى تواند در تقويت ارتباط دينى جامعه و ديانت موثر باشد.