بيانيه کميته گزارشگران حقوق بشر در آستانه روز جهانی حقوق بشر

در حالی به استقبال روز جهانی حقوق بشر می‌رويم که بيش از شصت سال از نگارش اعلاميه جهانی حقوق بشر می‌گذرد؛ اعلاميه‌ای که حاصل قرن‌ها تلاش انسان برای نيل به حقوق حقه خود بود که زير پا گذاشتن تک تک آن حقوق منجر به بروز خشونت، جنگ، تبعيض، کشتار و تجاوز می‌شد.اعلاميه سی ماده ای حقوق بشر بر تمامی حقوق مدنی، اجتماعی، فرهنگی، سياسی و اقتصادی انسان ها درسراسر جهان تکيه کرده و از اعتبارجهانی برخوردار است. اين اعلاميه و مفاد آن معياری برای سنجش رفتارکشورهاست تا نشان دهد کدام کشور در جهت ارتقا حقوق بشر در تلاش است. بسياری از کشورها مفاد اين اعلاميه را بخشی از قانون اساسی کشور خود ساخته‌اند تا الزام اجرای آن را تضمين کنند.

در اين ميان کشورجمهوری اسلامی ايران اگرچه پايبندی خود را به اين اعلاميه جهانی اعلام کرده‌است موارد نقض مفاد آن از سوی حاکميت ايران در سالی که گذشت بيش از پيش بر مردم، فعالين حقوق بشر، سازمان‌های بين المللی و دولت‌های مدافع حقوق بشر آشکار شده‌است.

نظری اجمالی بر مفاد اين اعلاميه و بررسی آنچه در ايران ميگذرد حاکی از آن است که:

بر پايه ماده دو اين اعلاميه هيچ کس نبايد به دليل مذهب ، نژاد، جنس، رنگ و عقيده از آزادی‌ها و حقوق خود محروم شود. بنا بر گزارش‌های متعدد، اقليت‌های مذهبی در ايران از حقوق مساوی با ديگر شهروندان ايرانی برخوردار نيستند. در سالی که گذشت دانشجويان بهايی از ادامه تحصيل بار ديگر منع شدند. به خانه بسياری از بهاييان حمله شد و هفت مدير سابق جامعه‌ی بهاييان ايران هر يک به ۱۰ سال زندان محکوم شدند.

دراويش که فرقه‌ای از اسلام هستند نيز با تخريب اماکن و حسينيه‌های خود روبرو شدند. دستگيری و اعدام بسياری از فعالين عرصه قوميت‌ها اعتراض جهانی را به همراه داشت. فرزاد کمانگر در حالی اعدام شد که هيچ سندی مبنی بر تخطی وی از اصول قانون و اعمال خشونت آميز وجود نداشت. آيت الله بروجردی تنها به دليل عقايد خود در زندان و تحت شکنجه قرار دارد.

ماده پنجم اعلاميه جهانی حقوق بشر اعلام می دارد که احدی را نمی‌توان تحت شکنجه يا مجازات يا رفتاری قرار داد که ظالمانه و يا بر خلاف انسانيت و شئون بشری يا موهن باشد. با اين وجود گزارشها، نامه ها و شواهد حاکی از شکنجه‌های موهن و خطرناکی دارد که در زندان بر زندانی‌ها تحميل ميشود.

شرايط نا بسامان بازداشتگاه‌ها نيز يکی ديگر از موارد نقض حقوق بشر است. نامه عبدالله مومنی از زندان، مصاحبه خانواده حامد روحی نژاد در خصوص شکنجه فرزندشان و نيز عدم دسترسی وی به پزشک در زندان همه‌گی حاکی از آن است که زندان ها و بازداشت گاه های ايران محل نقض آشکار حقوق بشر است.

ماده نهم اعلاميه جهانی حقوق بشر تاکيد می‌کند که احدی را نمی‌توان خودسرانه توقيف، حبس و يا تبعيد نمود. با اين حال بازداشت‌های بدون مرجع روزنامه نگاران، فعالين حقوق بشر، فعالين سياسی و دانشجويی بدون وقفه ادامه دارد. بازداشت خودسرانه روزنامه نگارانی چون نازنين خسروانی ، احمد غلامی، فرزانه روستايی و... در روزهای اخير، تبعيد مجيد دری و ضيا نبوی و تداوم بازداشتها خود نقض آشکار حقوق بشر در ايران است.

ماده هجدهم اعلاميه حقوق بشر ضمن تاکيد بر حق انتخاب مذهب و باور تاکيد دارد کسی نمی‌تواند مخل اين حق گردد، با اين وجود در ايران فردی که دست به تغيير دين می زند با تهديد و بازداشت‌های طولانی مدت روبروست. بازداشت اخير تعدادی از مسلمانانی که به مسيحيت گرويده بودند دليلی بر اين مدعاست که در ايران تغيير مذهب از شيعه اثنی عشری به اديان و مذاهب ديگر خطر حبس های طولانی مدت و سرنوشت های نامعلوم را به همراه دارد.

ماده بيستم اعلاميه حقوق بشر بر برگزاری آزادانه مجامع و جمعيت های مسالمت آميز تاکيد دارد که سالهاست با ممانعت های متعدد حکومت ايران روبروست. در يک سال اخير برپايی هر گونه تجمعی از سوی مخالفان رژيم منع شده‌است و حتی بعضی از سران جنبش اعتراضی اخير از حضور در مراسم خانوادگی چون مراسم عزاداری و يا مراسم دينی نهی می شوند.

کميتـه گزارشگران حقوق بشر روند رو به تزايد سرکوب جنبشهای اجتماعی از جمله جنبش دانشجويی، جنبش زنان و ديگر جنبش‌های مدنی را محکوم کرده و ضمن حمايت از کليه دانشجويان دربند و محروم از تحصيل، روند موجود در برخورد با تشکلهای دانشجويی مستقل و منتقد، جلوگيری از برگزاری تجمعات، ميزگردها، سخنرانی ها و ديگر فعاليت‌های مسالمت آميز سياسی و فرهنگی دانشجويان، اخلال در روند فعاليت‌های علمی دانشگاه‌ها از طريق برخوردهای امنيتی با دانشجويان، دخالت نهادهای امنيتی در انتصاب مديران و فعاليتهای مديريتی، اخراج اساتيد به بهانه‌های واهی و مواردی از اين قبيل را نقض حقوق بشر ميداند.

کميته گزارشگران حقوق بشر با به رسميت شناختن حق اعتراض و اعتصاب کارگران برای دستيابی به حقوق خود و با تأکيد بر حق بنيادين کارگران در ايجاد تشکل‌های مستقل صنفی کارگری و فعاليت سنديکايی، نسبت به سرکوب اعتراضات کارگری هشدار داده و نسبت به برخوردهای قضايی با فعالين کارگری و ادامه تضييقات موجود به صورتهای گوناگون از جمله زندان و اخراج کارگران اعتراض خود را اعلام ميدارد.

وضعيت اسفبار فرهنگی نمودهای متعددی در کشور دارد. از آن جمله می توان به محدوديتهای گسترده اهل قلم در قالب تعطيلی روزنامه‌ها، بازداشت گسترده روزنامه‌نگاران و صدور احکام سنگين، سانسور، عدم صدور مجوز برای کتاب‌ها و نشريات، لغو مجوز انتشار پس از نشر، ممنوع القلم بودن برخی از نويسندگان و شاعران، تعقيب و تهديد نويسندگان و شعرای مستقل توسط نهادهای امنيتی و قضايی، ممنوعيت اطلاع رسانی در برخی حوزه‌ها و موضوعات، برخورد و کارشکنی با نهادهای صنفی مستقل اهل قلم، محدوديت‌های متعدد در عرصه اطلاع رسانی آزاد، فيلترينگ گسترده سايت‌های اينترنتی فعال در زمينه‌های موجه سياسی و فرهنگی و خبری و صورت‌های مختلف ديگر اشاره نمود.

کميته گزارشگران حقوق بشر اين شرايط سرکوب و سانسور را عامل مهم مهاجرت گسترده‌ی اهل قلم، دوری گزيدن ايشان از توليد فرهنگی، خودسانسوری،عدم احساس امنيت شغلی، عدم اقبال مردم به کتاب و نشريات و بسياری معضلات فرهنگی ديگر و از مصاديق بارز نقض حقوق بشر بر می‌شمارد.

کليه موارد فوق و بسياری از موارد ديگر که بارها مورد تأکيد قرار گرفته و نيازی به تکرار آن نيست، نشان دهنده نقض آشکار، گسترده و سازماندهی شده‌ی حقوق بشر در ايران امروز است. کميته گزارشگران حقوق بشر با اميد به نتيجه بخش بودن کليه مساعی کوشندگان و مدافعان حقوق بشر از همه فعالين مدنی دعوت می‌کند تا با ادامه محکم و مستحکم راه خود آينده‌ای روشن را برای ايران، سرلوحه فعاليت‌های خود قرار دهند.