گفتگوی مهر با متکی: شکست انتخاباتی اوباما و شرایط پیچیده جدید

شرایط مذاکرات ایران و 1+5 و رایزنی برای افزایش طرفهای مذاکره، موضوع تبادل سوخت و لزوم پیشگامی گروه وین، معنای نگاه به شرق در دیپلماسی ایران و احتمال تغییر، تشکیل دولت قانونی عراق و ریشه ترورهای اخیر در بغداد از محورهای گفتگوی مهر با وزیرامورخارجه است.

منوچهر متکی وزیرامورخارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر و در تشریح بهترین شرایط برای مذاکره ایران با گروه 1+5 اظهار داشت: بهترین شرایط برای مذاکرات زمانی است که بر روی محتوا و دستورکار مذاکرات یک تفاهم طرفینی حاصل شود.

درگیر شکل و فرم مذاکره نشویم

وی اضافه کرد: به عبارتی دیگر ما نباید خیلی درگیر شکل و فرم یک مذاکره شویم ، اینکه محل و تاریخ مذاکره کجا باشد بلکه آنچه که مهم است این است که ما بر سر دستور کار و محتوای مذاکرات به تفاهم برسیم تا مذاکرات ثمربخش باشد.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در خصوص افزایش طرفهای مذاکره کننده نیز گفت: طرفین در حال رایزنی هستند و باید بر سر این موضوع و سایر موضوعات با یکدیگر تفاهم کنند.

گروه وین پیشنهاد جدید نداده است

وی همچنین در رابطه با مذاکره با گروه وین عنوان کرد: هنوز گروه وین پیشنهاد جدیدی را برای انجام مذاکرات مطرح نکرده است و قاعدتا آنها باید برای انجام مذاکره پیشگام شوند.

"شرق" یعنی کشورهایی که ایران را در انحصار روابط خود نمی دانند

متکی در ادامه این گفتگو در خصوص احتمال تغییر سیاست نگاه به شرق دستگاه دیپلماسی کشور درپی کارشکنی روس ها در تحویل سامانه موشکی اس 300 بیان داشت: اصطلاحا این شرقی که بنده در دولت نهم در برنامه وزارت خارجه مطرح کردم شرق جغرافیایی نیست بلکه شرق سیاسی و اقتصادی است یعنی یک جهت گیری جدید با هدف متوازن کردن روابط خارجی .

وی خاطرنشان کرد: وقتی ما می گوییم شرق یعنی کشورهایی که بدنبال نوعی انحصاری کردن ایران در روابطشان با ما نباشند چیزی که در روابط یکصد ساله ایران با غرب اتفاق افتاد به طوری که غرب ایران را انحصاری خود کرده بود.

وزیر امورخارجه تصریح کرد: ما می خواهیم این ایران باشد که برای روابط خارجی خود تصمیم بگیرد که این روابط خارجی نیز باید مبتنی بر یک توازن باشد هم توازن جغرافیایی و هم کسانی که در حوزه سیاسی و اقتصادی برای ما مقرون به صرفه ترند.

وی اضافه کرد: البته نام هیچ کشوری در این تعریف قرار نمی گیرد و یا خارج نمی شود مگر اینکه ما در مقاطع مختلف ، منافع خود را در نظر بگیریم.

معنای "نگاه به شرق" در دیپلماسی ایران

متکی ادامه داد: بنابراین نگاه به شرق یعنی متوازن کردن روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورها.

وی با طرح این سئوال که چه کسی گفته که شرق یعنی روسیه و چین؟ گفت: البته روابط ما با دو کشور روسیه و چین مهم است و چارچوب هایی داریم که بر اساس آن تعامل می کنیم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه ایران با چین همکاری های گسترده ای دارد که این همکاری ها می تواند ادامه یابد ، گفت: اما وقتی ما می گوییم شرق خصوصا به مفهوم شرق سیاسی و اقتصادی اولا منظورمان قاره آسیا نیست . اگر هم آسیاست فقط کشور چین در آن قرار ندارد بلکه ما با مجموعه ای از کشورها در آسیا ارتباط داریم که در یک تعریفش روسیه هم در آن قرار می گیرد.

وی با اشاره به اینکه ما در ارتباط با کشورهای آفریقایی هم فعال هستیم، گفت: قاره آفریقا نیز در آن نگاه سیاسی به شرق با هدف متعادل و بالانس کردن روابط می گنجد.

معنای شکست دموکراتها در پی شکست جمهوری خواهان در آمریکا

وی در بخش دیگری از سخنانش در بیان ارزیابی انتخابات پارلمانی در آمریکا که منجر به پیروزی جمهوریخواهان در کنگره شد ، اظهار داشت: البته باید قبل از اینکه نتیجه انتخابات کنگره آمریکا را یک پیروزی برای جمهوری خواهان به حساب بیاوریم باید بیشتر آن را به عنوان یک شکست برای دموکرات ها نامگذاری کنیم.

متکی اضافه کرد: زیرا دو سال گذشته همین مردم آمریکا عدم استقبالشان را از جمهوریخواهان با ندادن رای به کاندیدای این حزب در انتخابات ریاست جمهوری نشان دادند.

آمریکا وارد مرحله پیچیده ای شد

وی تصریح کرد: در حقیقت آمریکا با این شکست وارد یک مرحله پیچیده تری از مجموعه مناسبات سیاسی داخلی، اقتصادی و همچنین سیاست خارجی خود شده است.

وزیر امور خارجه با یادآوری اینکه اوباما وقتی انتخاب شد یک نوع امیدواری در درون مرزهای آمریکا و خارج از مرزهای آن پدید آورد و حرکت هایی را هم که اوباما در دیپلماسی کلامی خود شروع کرد این امیدواری را تشدید کرد، گفت: همگان تصور می کردند که برای آمریکا امکانی ایجاد شده که بتواند خود را تصحیح کند و چهره خود را نزد جهانیان تطهیر کند.

وی ادامه داد: اوباما در نطق آغاز ریاست جمهوری خود بیان می کند که ما با فقدان اعتماد در درون جامعه آمریکا و در صحنه بین المللی مواجه هستیم که ما باید این اعتماد را به مردم آمریکا و محیط بین المللی نسبت به آمریکا بازگردانیم. این مضمون کلام اوباماست.

متکی با بیان اینکه رای مردم آمریکا بعد از دو سال بودن اوبا در کاخ سفید در انتخابات اخیر گویای این است که اعتماد مردم آمریکا جلب نشده است و آمریکا فراتر از سیاست داخلی در حوزه سیاست خارجی هم با مشکل مواجه است به طوری که چالش های آمریکا در صحنه بین المللی بسیار جدی تر شده است.

وجه شباهت شکست بوش و اوباما

وی در ادامه به سخنرانی اخیر اوباما در اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل اشاره کرد و افزود: اوباما در یک اظهارنظر ناپخته در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام می کند باید مسائل فلسطین سال آینده (2011) که به مجمع عمومی سازمان ملل می آییم حل شده باشد. مسئله خاورمیانه هم باید حل شود این در حالی است که همین حرفها را سه سال گذشته جورج دبلیو بوش در سال 2008 در اجلاس آناپلیس زده بود.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه نقطه مشترک اوباما و بوش در بیان این ادعا این بوده که هر دو به فاصله کمی مسئله انتخابات را در پیش داشته اند، گفت: بوش بعد از آن اظهارات به انتخابات ریاست جمهوری می رود و شکست می خورد و اوباما هم بعد از این اظهارات حزب متبوعش (دموکرات ها) در انتخابات اخیر پارلمانی در آمریکا با اختلاف رای زیاد شکست می خورد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین آمریکا یک شانس دیگر خود را از دست داد که به نظر می رسید باید منشا تحولی بزرگ باشد.

متکی یادآور شد: اوباما وقتی در انتخابات ریاست جمهوری به دانشگاهی در واشنگتن رفت و سخنرانی کرد وقتی اساتید و دانشجویان از او می پرسیدند که تو چرا فکر می کنی که پیروزی خواهی شد؟ در پاسخ به آنها می گوید برای اینکه من متفاوت سخن می گویم برای اینکه من مثبت صحبت می کنم برای اینکه من با رنگ مو و رنگ صورتم صحبت می کنم و برای اینکه آمریکا می داند که به وسیله من می تواند چهره خودش را نزد جهانیان تصحیح کند اما امروز می بینیم که بعد از دو سال هنوز چهره آمریکا در جهان تصحیح نشده است.

اکثریت باید دولت قانونی را در عراق تشکیل دهند

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در ادامه این گفتگو و در بیان ارزیابی حوادثی تروریستی اخیری که در عراق رخ داده است عنوان کرد: ما فکر می کنیم که هدف اصلی اقدامات اخیر در عراق کارشکنی در راه ایجاد دولت در عراق است.

وی با بیان اینکه مناسب ترین شکل دولت و تشکیل آن این است که همه گروهها به نوعی در آن مشارکت و از آن حمایت کنند، گفت: اگر این اتفاق نیفتاد علی القاعده مثل هر جای دیگر دنیا اکثریت باید دولت را تشکیل دهند و می توانند جریانهای مختلف بعد از تعیین نخست وزیر با مسئولان و ارکان مختلف نظام همکاری کنند.

ترورهای عراق ریشه داخلی و خارجی دارد

متکی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد کسانی که نمی خواهند دولت عراق شکل بگیرد چه در داخل عراق و چه در خارج از عراق با یکدیگر متحد شده اند و با هم دست به این اقدامات تروریستی می زنند تصور ما این است که راه به جایی نخواهند برد.

وی ابراز امیدواری کرد اراده مردم عراق که طی سالهای اخیر از فراز و نشیب های زیادی عبور کرده تا به اینجا رسیده این مسیر را ادامه دهد و شرایط را به نفع مردم عراق رقم بزند.