مولوی عبدالحميد: رهبری نه پاسخ نامه می دهند و نه ملاقاتی با اهل تسنن می کنند، جرس

فرزانه بذرپور - جرس: مولوی عبدالحميد از علمای اهل تسنن و امام جمعه زاهدان است ، شخصيتی که نه فقط مورد احترام اهل سنت ايران، بلکه مورد توجه شيعيان هم بوده و به داشتن روشی اعتدالی شهره است. اين روحانی اهل تسنن مدتهاست صدای جامعه اهل سنت ايران است .بااين حال کمتر اين صدا به گوش حکومت رسيده است. مولوی عبدلحميد و تنی چند از روحانيان اهل سنت ممنوع الخروج هستند و دو داماد مولوی هم زندانی شده اند . با اين شخصيت اهل تسنن درباره مشکلات اقليت سنی و منطقه سيستان و بلوچستان که محروم ترين استان ايران به شمار می رود گفت و گو کرديم .

جناب مولوی عبد الحميد، اخيرا گروهی از علمای اهل سنت ممنوع الخروج شدند، اين کنفرانس چه تهديدی بود برای نظام که علما را ممنوع الخروج کردند؟
عرض کنم که به نظر من هيچ خطری برای نظام نداشت که بلکه بسيار مفيد است که علمای اهل سنت برای کنفرانسی شرکت کنند و اين نشان آزادی اهل سنت است و تبليغاتی که عليه نظام و جمهوری اسلامی است را خنثی می کند؛ اگر علمای اهل سنت بروند و در کنفرانسهای بين الملللی شرکت کنند. جلو گيری از شرکت علمای اهل سنت تبليغات بسياری راه می اندازند که اهل سنت آزادی ندارند و اگر بخواهند يک کنفرانس در خارج ايران بروند نمی گذارند و اين مساله ضرر دارد برای نظام جمهوری اسلامی و ضرر دارد برای وحدت امت اسلامی و خلاف تقريب مسلمين است و سوء تفاهم می شود .
به دست دشمنان نبايد بهانه داد.

هم اکنون عبدالعظيم شه بخش داماد و برادرزاده شما در بازداشت هستند. علت بازداشت ايشان را چه عنوان کردند؟

داماد من نه فردی سياسی هست و نه فرد تحصيل کرده که در حوزه تحصيل کند که جزو فضلا باشد و فرد دانشگاهی هم نيست . ايشان مسسول کارگاه حوزه بوده است و در کارهای عمرانی مسجد همکاری داشته است ،ايشان بازداشتشان هيچ دليلی ندارد، چون ايشان در خبر گزاری های خارجی صحبتی بوده که سفرهای مشکوکی داشته به خارج کشور، ايشان در خارج با بنده همراه بوده است و خدمتی می کرده از بابت نزديکی با بنده ، به هر حال من به انگيزه خدمت ايشان را برده بودم . ايشان هيچ ضرری برای نظام جمهوری اسلامی نه در داخل و نه خارج نداشته است . بر خود من مشهود نيست که چرا بازداشتش کردند.

آيا فکر می کنيد اين بازداشت به انگيزه فشار بر شخص شما و محدود کردن فعاليت های علمای اهل سنت زاهدان است ؟
فکر می کنم که برای فشار به بنده اين کار را کردند.

آيا آقای عبدالعظيم با خانواده شان ملاقاتی داشته اند؟
خانواده به تهران مراجعه کردند و ملاقات ندادند.

در يکسال اخير نماز جمعه اهل سنت بارها محدود شده است ، شنيده ايم که دولت برای ترويج و تبليغ اهل سنت محدوديت ايجاد کرده است و در تهران مسجد اهل سنت وجود ندارد، شما وضع را چه طور می بينيد؟
در اوايل انقلاب زمانی که امام راحل در بيمارستان قلب بستری بودند ، مولانا عبدالعزيز عليه الرحمه ، خدمت امام رسيدند و گفتند اهل سنت در زمان رژيم شاه هم پيگير بودند، مسجدی بسازند در تهران و الان که انقلاب پيروز شده است ، مناسب است که اهل سنت مسجدی داشته باشند. امام راحل اين را پذيرفتند و گفتند چه اشکالی دارد که اهل سنت مسجدی داشته باشند . امام فرموده بود که چه مقدار زمين نياز داريد ، مولانا گفته بودند ۱۰ هزار متر نياز داريم ، و گفتند زياد است ، چه کار می خواهيد بکنيد، مولانا عبد اللعزيز گفته بودند که می خواهيم مسجدی بسازيم برای نمازهای پنج گانه،برای نماز جمعه و روز عيد هم داشته باشيم و يک هتلی هم می سازيم که اهل سنت که از شهرستانها که می آيند سکونت کنند. امام راحل همان زمان دستور دادند که ۱۰ هزار متر بدهند و اخبار راديو هم آن روز اعلام کرد و روزنامه ها هم نوشتند.به هر حال پيگيری کردند و بسياری از مسوولين امضا کردند وپرونده قطوری بود. به هر حال اين زمين را پس گرفتند وبرای صدا و سيما سا ختند. متاسفانه افراد افراطی و تندرو از فرمان امام جلو گيری کردند. مرتب پيگير بوديم در اين سی سال و با مقام رهبری هم مکاتبات شده است و عرض کنم که کليه مقامات در کل اين سی سال مطرح کردند. تهران مرکز کشور است و از همه استانها آنجا اقامت می کنند و بسياری از اهل سنت در تهران شاغل هستند و متاسفانه اين نياز تا به حال بر آورده نشده است. در تمام کشورهای دنيا که بين مسلمانان شيعه يا سنی فرقی نيست . نماز می خوانند، مسجدی دارند. ما مسلمانيم. شيعه مسلمان است، سنی مسلمان است . ما فرق اسلامی هستيم . نماز جمعه تهران را در مدرسه پا کستانی ها اقامه می کردند ، مسلمانان اهل سنت آنجا می رفتند ، در رژيم گذشته سابقه نداشت. اما در جمهوری اسلامی با آن برخورد شد. الان در خانه ها نماز می خوانند ، يا سالنی گرفتند ، همين ها را هم متا سفانه تحمل نمی کنند. نماز عيد فطر را هم نگذاشتند برگزار شود . اهل سنت در تهران و در اصفهان يا مثلا کرمان يا يزد، نماز جمعه می خواندند همه را تعطيل کردند.اين همه حرف از وحدت و مجمع تقريب و بالاخره نظام هم جمهوری اسلامی است ، برای نماز نبايد مشکل بوجود بيايد . در هيچ جای دنيا حتی جا هايی که نظام کمونيستی دارند، مشکلی برای نماز نيست .

پاسخ مسوولين در باره اعتراضات شما چه بوده است؟
پاسخی نگرفتيم ما معتقديم که اهل سنت بايد آزادانه نماز بخوانند. اگر ما برادريم و مسلمان، بايد بتوانيم نماز بخوانيم ، و حق اهل سنت است از لحاظ قانونی و هم عرفی و هم شرعی حق آنها هست . قانون اساسی هم آزادی داده است و اهل سنت می توانند فرزندانشان را تعليم بدهند . آقايان می گويند که پشت سرشيعيان بخوانند در حالی که در مناطق سنی نشين که برادران شيعه دو درصد و پنج در صد هستند، خودشان مسجد دارند و ما هم دعوتی نکرديم که با ما نماز بخوانند. برادران شيعه که در همه دنيا اقليت هستند اقليتشان نماز جمعه و عيد فطر می خوانند و هيچ جا حکومتها نگفتند که برويد پشت برادران سنی نماز بخوانيد.

آقای خامنه ای اخيرا فتوايی دادند که به شخصيت های محترم اهل سنت و جناب عايشه نبايد توهينی شود،فکر می کنيد اين فتوا موثر بوده و آيا برای اينکه حقوق اقليت ها حفظ شود تنها اين قتوا کافی است ؟
من به نوبه خودم در مسجد زاهدان تشکر کردم از اين فتوی ، اهل سنت به بزرگان شيعه اهانت نمی کنند و اعتقاد دارند به اينها. مذهب ما مذهب اسلامی است و شيعه هم همين طور و توهين به شيعه خلاف شرع است . در کشورهای عربی خيلی بر اين فتوا تبليغ شده و نشر شده و همه استقبال کردند. آن چيزی که مايه تاسف است اينکه در داخل ايران اين فتوا تبليغ نشد و به صورت کا فی منتشر نکردند ، و آن رامصلحتی تلقی کردند. اهل سنت می گفتند که اين فتوا را بالاتر از مصلحت بدانند . توهين به ام المومنين و مقدسات اهل سنت در هيچ مذهب و دينی جايز نيست . اهل سنت گلايه دارند از صدا و سيما که اين همه فيلم درست می کنند و پخش می کنند و در اين فيلم ها به اعتقادات اهل سنت توهين می شود آن هم با هزينه بيت المال .

آقای خامنه ای در هفته گذشته به مدت ده روز در قم بودند، اگر قرار بود آقای خامنه ای ديداری با علمای اهل سنت داشته باشند، مهمترين خواسته شما از ايشان چه بود ؟
ما نامه ای نوشتيم و تقا ضای ملاقات کرديم . چند سال است که اهل سنت موفق نشده اند که با مقام رهبری ديداری داشته باشند و مشکلات اهل سنت بيشتر شده است در مناطق سنی نشين . ما درخواست داشتيم که بامقام رهبری ملاقات کنيم و مستقيما مشکلات را مطرح کنيم و پاسخ بگيريم ولی نا مه هايی که می نويسيم جوابی نمی رسد . ما می خواستيم گفت و گو کنيم و صحبت کنيم که تا حالا موفق نشديم خيلی خوب بود که با علمای اهل سنت ديداری می شد . نه ديداری تنها، بلکه ديداری که به صورت گفتمانی باشد و صحبت ها را مقام رهبری بشنوند و پاسخ مستقيما گفته شود.

در يکسال اخير ما شاهد تشنجاتی در مناطق سنی نشين سيستان و بلو چستان بوديم با اينکه عبدلمالک ريگی دستگير و اعدام شد با اين حال باز هم شکاف سنی و شيعه فعال است ، شما به عنوان يکی از رهبران اهل تسنن بسيار نسبت به اين اختلافات هشدار داديد ، شما آيا فکر می کنيد ريشه اين اختلاف ريشه خارجی دارد يا ناشی از عملکرد حاکميت است؟
هر دو موضوع عوامل اختلاف موجود در منطقه است ، به هر حال منطقه سيستان و بلو چستان منطقه ای است که هيچ زمانی عمليات نظامی در آن نمی توان انجام داد. منطقه صعب العبور است و مرزهای طولانی با پا کستان و افغانستان دارد و در مرزهای ايران نه افغانستان و نه پا کستان تسلطی ندارند و کوير است و کو ههای بلند دارد ، اين منطقه هم آسيب پذير می شود . اين منطقه را می شود کنترل کرد با اعتماد مردم و بايد به مردم تکيه شود . مردمی که اينجا هستند خود علما و انديشمندان اينجا و معتمدين اينجا و ريش سفيدان قبايل بايد به مشورت اينها منطقه را کنترل کنند والا در منطقه اگر مردم در بحث امنيت مشارکت نداشته باشند نمی شود کنترل کرد . با توجه به اينکه درگيری در منطقه هست با مسائل مختلف و گوناگونی مواجه است و اين مسائل بايد آسيب شناسی شود و ريشه يابی گردد و بايد اعتماد مردم کسب شو د و حرمت بگذارند به علما و افرادی که مورد وثوق مردم هستند . با مشورت اينها می توانند منطقه را از نظر امنيتی مهار کنند. به هر حال تحريک ديگران هم موجود است ، پشت مرزها همانطور که می دانيد آمريکايی ها هستند و ناتو و کسانی هستند که صددر صد آنها امنيت ايران را نمی خواهند و می خواهند بی ثبات باشد . منتهی ما می توانيم بادرايت و تدبير و با آسيب شناسی به نحوی رفتار کنيم که نتوانند دشمنان ما به ما ضربه بزنند و ايران اسلامی را دستخوش نا امنی کنند.

جناب آقای مولوی سيستان و بلوچستان يکی از فقيرترين استانهای ايران است و اين فقر باعث رشد مواد مخدر شده است ، دولت تا به حال چه کمکی به اين استان کرده است ؟
استان سيستان و بلو چستان با معضل بزرگ مواد مخدر روبرو بوده است . با همسايگی با افغانستان و اينکه مرزهای افغانستان تحت نظارت نيست. مسلما از اين راه مواد مخدر می آيد و با گرسنگی و بيکاری که در ايران و افغانستان است مبادله می شود . يکی از علت ها همين فقر و تنگدستی و بيچارگی است و يکی هم ويژگی اين مرزهاست . درست است که تا حالا بسيار مبارزه شده با مواد مخدر اما اين مبارزه همه جانبه نبوده است .به صورتی که برای مردمی که بيکار هستند شغل ايجاد شود و مبارزه فرهنگی هم نبوده که به هر حال تبليغ بشود . اينجا اهل سنت هيچ وسيله ای برای تبليغات ندارند و اخبار و جلساتشان و نماز جمعه تحت پو شش قرار نمی گيرد و منتشر نمی شود و محبوس می شود در چار ديواری مسجد . اگر بخواهند مبارزه کنند با مواد مخدر ،اعدام و قوای قهريه راهش نيست . با درايت و تدبير می شود مبارزه کرد ، مبارزه با فقر و تنگدستی . شغل بايد ايجاد شود و هم تبليغات فرهنگی مهم است و هم بايد مبارزه مسلحانه هم به عنوان يکی از مبارزات بايد کرد . هنوز متاسفانه مواد مخدر وارد می شود.

مردم اين استان معمولا در انتخابات ادوار مختلف رياست جمهوری رای بالايی به نامزدهای اصلاح طلبان ، آقايان خاتمی و موسوی و کروبی و معين داده اند، آيا وضعيت اهل سنت در هشت سال اصلاحات بهبود پيدا کرده بود که اين همه اهل سنت به اصلاح طلبان اقبال داشتند ؟
اينکه مردم به اصلاح طلبان رای دادند ، اصلاح طلبها هم در دوره خودشان همين شکايت و فرياد بوده است . منتهی در دوره اصلاح طلبها فضا راحت تر بوده و نفس راحت تری می شد بکشند . در طول اين سی سال مشکلات تبعيض را حل نکردند . در دوره اصلاح طلبها هم همين مشکلات بوده و تبعيض را نمی توانستند حل کنند حالا اصلاح طلبها می گفتند که مشکل جای ديگری است و نمی گذارند . آنها هم می گفتند آزادی عمل نداريم که وزير اهل سنت بگذارند و حتی استاندار. رای هم اگر دادند به اميد اين بود که فرج بيشتر بيايد و فشار نباشد و با اين حساب پناه می آوردند.

با تشکر از فرصتی که در اختيار جرس قرار داديد.