۵ اصل پيشنهادی ايران برای تغيير وضع افغانستان از زبان متکی، مهر

وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران در اجلاس کابل ۵ اصل را به عنوان اساس همه اقداماتی که بايد در افغانستان صورت بگيرد پيشنهاد کرد و گفت: پيشنهاد مشخص ؛ آسيب شناسی و نقد عملکرد ۹ سال گذشته در افغانستان است.
به گزارش خبرنگار مهر، متن کامل سخنان منوچهر متکی در اجلاس بين المللی کابل به اين شرح است: بسيار خوشوقت هستيم که اجلاس افغانستان برای اولين بار در اين سطح در کابل برگزار می شود و ما اين اقدام را گام مهمی در راستای سياست بومی نمودن امور و سپردن کارها به دولت و ملت افغانستان می دانيم و از اين جهت اين تحول مثبت را به دولت و ملت افغانستان تبريک می گويم. اميدوارم اين کنفرانس بتواند با تکيه بر واقعيات سياسی، امنيتی و اقتصادی افغانستان و منطقه راهکارهای مناسبی برای برون رفت از مشکلات جاری و پيچيده موجود ارائه نمايد.

قوای خارجی با هدف برقراری ثبات و امنيت و بازسازی وارد افغانستان شدند. در حالی که بعد از ۹ سال حضور نيروهای خارجی در افغانستان وضعيت امنيت ،موضوع مبارزه با قاچاق مواد مخدر ، مسئله آوارگان ، فقر ، بازسازی زيرساختهای اين کشور ، و بومی شدن سياست و امنيت در افغانستان همچنان چالشهايی است که بايد برای آنها پاسخ مناسب بيابيم.

با وجود افزايش نيروهای خارجی ‍، وضعيت امنيتی وخيم تر شده و دورنمای مثبتی جهت بهبود آن در آينده نزديک نيز ديده نمی شود. بر اساس آمارهای اعلام شده وضعيت ناامنی به نسبت سال قبل به ميزان قابل توجهی افزايش يافته است.بنابر اين مشخص است که افزايش نيروها و عمليات نظامی خارجی نه تنها کمکی به حل مسئله نکرده بلکه بر دامنه خشونت ها افزوده شده است و اين نشان می دهد که حضور و افزايش شمار نيروها يکی از عوامل گسترش نا امنی و خشونت و نارضايتی افکار عمومی از عملکرد آنان است.

پيشنهاد مشخص من اينست که بايستی به آسيب شناسی و نقد تحولات ۹ ساله گذشته بپردازيم و ميزان پيشرفت و عقب گرد دقيقاً مشخص شود و به تصحيح، تجديد نظر و اصلاح سياست ها بپردازيم.اکنون ديگر همه به اين باور ما رسيده اند که راه حل مسئله افغانستان را نبايد در برخورد نظامی جستجو کرد. رفتار در افغانستان بايد مبتنی بر واقعيات موجود در اين کشور و ساختارهای اجتماعی و تجربه های تاريخی باشد . بايستی به مردم و دولت افغانستان اطمينان کرد و امور را به آنان سپرد و از نسخه های تجويزی و وارداتی پرهيز کرد و پذيرفت که امنيت و توسعه لازم و ملزوم يکديگرند. ايران از افغانيزه کردن امور و فرايند دولت سازی همواره حمايت نموده و اعتقاد دارد اين مهم با حمايت جامعه بين المللی به سرانجام خواهد رسيد.

تروريسم يک چالش جهانی است و مبارزه با آن نيازمند مشارکت تمامی اعضاء جامعه بين المللی و اتخاذ يک رهيافت جامع می باشد. تروريسم مرزی ميان فقير و غنی و مقصر و بی گناه نمی شناسد و می تواند تمام عناصر جهانی را ، صرف نظر از موقعيت و توانايی های آنان در عرصه های مختلف مورد تهديد قرار دهد. ‌افراط گرائی، تروريسم و خشونت با هيچ نوع فرهنگ، مذهب يا مليتی ارتباط ندارد. تجربه اثبات کرده است که برای مبارزه با اين دو پديده مذموم فقط مقابله نظامی راه حل مسئله نيست تجربه مثبت جمهوری اسلامی ايران در برخورد با اشرار و تروريستها بدون آسيب رساندن به افراد بی گناه و شهروندان عادی گواه اين مسئله است. به اعتقاد ما برای ريشه کن کردن واقعی تروريسم لازم است عزم و اراده جدی جهانی برای مقابله با آنها وجود داشته باشد و از برخورد ابزاری، گزينشی و استاندارهای دو گانه در مبارزه با تروريسم خودداری شود. ريشه های افراط گرائی و تروريسم که معمولا فقر و محروميت ، فشارها ، نا برابريها در عرصه روابط بين الملل می باشد دقيقا شناسائی گردد. چگونگی تامين منابع مالی تروريستها در خارج از افغانستان نيز بايد مشخص شود و در مبارزه با تروريزم حقوق شهروندان رعايت و از آسيب رساندن به غير نظاميان اجتناب گردد.

پذيرفتنی نيست که بعد از حضور دهها هزار نيروی نظامی خارجی توليد و قاچاق مواد مخدر به ميزان چهل برابر افزايش يافته باشد.بسيار مايه تاسف است که توليد خشخاش از ۲۰۰ تن در سال ۲۰۰۱ به ۷ هزار تن در حال حاضر رسيده است . اين آمار ها نشان ميدهد که ما بايد بشدت نگران باشيم که درآمدهای حاصل از قاچاق مواد مخدر برای اقدامات تروريستی و توليد ناامنی مصرف می شود. .همچنين اين آمار ها نشان ميدهد که سلامت اجتماعی افغانستان ، منطقه و کل جهان بشدت در معرض تهديد است. معتقديم برای مبارزه با اين چالش عزم و اراده جدی جامعه جهانی لازم است .بی گمان همکاريهای منطقه ای بويژه بوسيله همسايگان افغانستان در کنترل مرزهای مشترک ضروری است و همکاری و حمايت جامعه بين المللی رامی طلبد .

۳۰ سال است که جمهوری اسلامی ايران پذيرای ۳ ميليون تبعه افغانی بوده است که روند ورود اتباع افغانی بسوی ايران و ديگر کشورها همچنان ادامه دارد و سير صعودی يافته است.اين خود گواهی ديگر بر وجود ناامنی و شرايط نامطلوب اقتصادی و عدم موفقيت اهداف اعلام شده در افغانستان است. ما نان خود را با برادران افغانی قسمت کرده ايم و اين در شرايطی بوده که ايران ۸ سال جنگ تحميلی را سپری کرده و سالهاست که تحت تحريم های مغرضانه خارجی قرار دارد. آوارگان افغانستانی چه در ايران و چه در ديگر کشورها بخشی از حل مسئله افغانستان هستند و جامعه بين المللی بايد در اين زمينه به کشورهای منطقه که بيشترين پذيرای مهاجرت گروهی از افغانستان هستند کمک کند.

آنچه شرح آن رفت گوشه ای از واقعيات است.اما در کنار اين واقعيات ملموس ما دستاوردهای قابل توجه نيز داشته ايم.به اعتقاد جمهوری اسلامی ايران هر گونه راهکاری برای حل مسائل افغانستان بايد متضمن اصول زير باشد:

۱- قانون اساسی افغانستان بزرگترين دستاورد اين کشور است.به اعتقاد ما اين قانون بايد محور و اساس جهت گيريها و اقدامات در افغانستان باشد.همچنين روند دولت سازی و تقويت نهادهای مدنی ايجاد شده نيز مورد حمايت قرار گرفته دستاوردهای ۹ ساله دولت و ملت افغانستان اساس هر گونه همگرايی و مصالحه ملی قرار گيرد.

۲-حضور و افزايش نيروهای خارجی کمکی به مسئله افغانستان نميکند.بايد به مردم و دولت افغانستان اعتماد کرد و برای خروج نيروهای خارجی جدول زمانی مشخص شود.

۳- از برخورد گزينشی و ابزاری با تروريسم و افراط گرايی پرهيز شود.

۴- امنيت و توسعه دو عنصر تفکيک ناپذير باشند.بازسازی افغانستان و زيرساختهای اين کشور بايد در کانون توجه جامعه جهانی قرار گيرد. جمهوری اسلامی ايران در بازسازی افغانستان فعالانه شرکت نموده و در طرحهای راهسازی، راه آهن، برق رسانی، تاسيس مراکز فنی و حرفه ای در اين کشور و اعطای بورس و آموزش کادر وزارتخانه های افغانستان اقدام کرده و اين روند را ادامه خواهيم داد و در اين مسير دست کشورهای دوست برای همکاری مشترک را می فشاريم.

۵-همکاريهای منطقه ای بعنوان راهکاری مناسب مد نظر قرار گرفته و از حمايت جامعه بين المللی برخوردار شود. جمهوری اسلامی ايران مبتکر اجلاس های منطقه ای خصوصاً نشست های سه جانبه ايران، افغانستان با کشورهای پاکستان و تاجيکستان در سطوح سران و وزرای امورخارجه بوده و اين سياست را استمرار خواهد داد.در سفر هفته گذشته وزير محترم امورخارجه افغانستان به تهران اين محور مورد تاکيد قرار گرفت. قرار است در آينده نزديک اجلاس وزاری امور خارجه شش کشور همسايه افغانستان بهمراه اين کشور در تهران برگزار شود. انتظار می رود کشورهای فرامنطقه ای از اين روند مثبت و سازنده حمايت بعمل آورند. اعتقاد داريم گسترش همکاريهای منطقه ای کمک موثری به توسعه پايدار در افغانستان می نمايد و در اين راستا گسترش همکاريهای اقتصادی در بخش حمل و نقل، ترانزيت و انتقال انرژی برق با محوريت افغانستان از جمله اقداماتی است که در دستور کارقرار دارد .

در پايان يادآور می شود ، افغانستان عضو مهم منطقه ماست که شرايط داخلی آن تاثير عميقی بر امنيت و ثبات منطقه می گذارد. با چنين نگاهی هر گام مثبت که در جهت ثبات و توسعه اقتصادی افغانستان برداشته شود نه تنها يک پيشرفت برای دولت و مردم افغانستان محسوب می شود، بلکه يک قدم در جهت صلح و امنيت منطقه و جهان است. از فرصت استفاده کرده، مجددا از دست اندرکاران برگزاری اين کنفرانس تشکر می نمايم.