چهارمین کنگره جهانی علیه مجازات اعدام، دويچه وله

ژنو از ۲۴ تا ۲۶ فوریه میزبان چهارمین کنگره‌ی جهانی علیه مجازات اعدام است، کنگره‌ای که یکی از شاخص‌های وجود جنبشی جهانی علیه کیفر مرگ است. این جنبش همراه با گسترش آگاهی‌های دموکراتیک و حقوق بشری در حال رشد است.

"کنگره‌ی جهانی علیه مجازات اعدام" (World Congress against the Death Penalty) نشست مشترک مجموعه‌ای از سازمان‌های طرفدار لغو کیفر مرگ است. کنفدراسیون سوئیس حامی اصلی برگزاری کنگره‌ی امسال است.

کنگره از ۲۴ تا ۲۶ فوریه (۵ تا ۷ اسفند) در شهر ژنو برگزار می‌شود که شهری است با سنت دفاع از حقوق بشر. مرکز شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در همین شهر است. کنگره بر آن است که از این فرصت استفاده کند و از طریق تماس فشرده با سازمان ملل خواهان تأثیرگذاری بیشتر آن بر روی کشورها برای لغو مجازات اعدام شود.

چهار کنگره‌

اجلاس بزرگ ژنو چهارمین "کنگره‌ی جهانی علیه مجازات اعدام" است.

کنگره‌ی جهانی اول علیه مجازات اعدام در سال ۲۰۰۱ در شهر استراسبورگ برگزار شد. در آن افزون بر جمع کثیری از حقوق‌دانان و فعالان حقوق بشر از سرتاسر جهان، ۲۲ سیاستمدار عالی‌رتبه از کشورهای مختلف شرکت کردند. این کنگره موفق شد آغازگر گردهمایی جهانی برای تبادل نظر در مورد مجازات اعدام باشد. کنگره‌ بازتاب رسانه‌ای وسیعی یافت.

کنگره‌ی دوم در سال ۲۰۰۴ در شهر مونترآل برگزار شد. در آن نمایندگانی از ۶۴ کشور شرکت جستند. این کنگره توجه ویژه‌ای به مجازات اعدام در ایالات متحده‌ی آمریکا و ضرورت لغو آن داشت.

پاریس در سال ۲۰۰۷ میزبان کنگره‌ی سوم بود. این کنگره از نظر تعداد شرکت‌کنندگان و سخنرانان از کنگره‌های قبلی پیشی گرفت. در آن بیش از ۱۰۰۰ نماینده از کشورهای مختلف شرکت داشتند. ۱۵۰ نفر در آن سخنرانی کردند. در کانون توجه این کنگره چین قرار داشت که آن هنگام در تدارک میزبانی بازی‌های المپیک بود. کنگره علاوه بر چین، به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا توجهی ویژه‌ای نشان داد.

هدف‌های کنگره‌ی چهارم

لغو مجازات اعدام فراگیر می‌شود. پیشرفت‌هایی که تا کنون در این زمینه دیده می‌شود، افق آینده را روشن ساخته است. در ۴۰ سال گذشته تعداد کشورهای که در آنها مجازات اعدام لغو شده، از ۲۰ درصد کل کشورهای جهان، به ۷۰ درصد رسیده است. بویژه در دو دهه‌ی اخیر روند حذف کیفر مرگ از قوانین کیفری پرشتاب بوده است.

جمهوری اسلامی ایران از جمله دولت‌هایی است که همچنان دادن کیفر مرگ در آن امری عادی است. نوجوانان هم اعدام می‌شوند. سنگسار در آن رسمیت قانونی دارد و هر چند گاه به اجرا درمی‌آید. مجازات اعدام، آنچنان که در هفته‌های اخیر دیده می‌شود، در خدمت وحشت‌افکنی سیاسی نیز هست.

ایران جزو کشورهای "پُر اعدام" است. کنگره‌ی چهارم به این دسته از کشورها توجه ویژه‌ای خواهد داشت. ۹۰ درصد اعدام‌های ثبت شده در عربستان، چین، ایران، پاکستان و ایالات متحده‌ی آمریکا صورت گرفته‌اند.

جنبش جهانی مخالفت با مجازات اعدام، جنبشی در حال رشد است. این جنبشی دموکراتیک است که دولت‌های مستبد طرفدار اعدام در سرکوب آن می‌کوشند. کنگره به شاخه‌های منطقه‌ای و کشوری جنبش مخالفت با مجازات اعدام، توجه ویژه‌ای خواهد کرد.

یک هدف اساسی کنگره تقویت پیوندهای منطقه‌ای و جهانی برای پیشبرد بیشتر جنبش جهانی مخالفت با مجازات اعدام خواهد بود.

کنگره‌ی چهارم همانند کنگره‌های پیشین خواهد کوشید که کشورهایی که هنوز در آنها مجازات اعدام معمول است، تشویق شوند تا این نوع مجازات را از احکام کیفری‌شان بزدایند.